مربا یک محصول فرآوری شده و حاصل ترکیب انواع میوه‌ها با شکر یا آب و شکر است. اگر در طول فرآیند پخت و آماده کردن مربا، میزان pH یا قندهای اینورت (قندهای تغییر شکل‌ یافته) تنظیم نباشد، محصول پس از مدتی شکرک می‌زند.

در واقع، کم بودن میزان قندهای تغییر شکل ‌یافته موجود در مرباها، مهم‌ترین عامل شکرک زدن محسوب می‌شود. البته شکرک زدن، نشانه فساد یا پایین بودن کیفیت مربا نیست و می‌توانیم بدون کوچک‌ترین دغدغه‌ای نسبت به سلامت چنین محصولاتی، آن‌ها را با خیال راحت مصرف کنیم.

بهتر است بدانید اگر میزان قند اینورت و اسیدیته مرباها تنظیم باشد، جلوی شکرک زدن آن‌ها گرفته می‌شود پس اگر قصد تهیه مربای خانگی داشته باشید و بخواهید جلوی شکرک زدن آن را هم بگیرید، باید 2 نکته را مد نظر قرار دهید؛ اول اینکه قند اینورت در اثر اضافه کردن مقداری شکر به میوه‌های ترش برای تهیه مربا از آن‌ها خودبه‌خود تشکیل می‌شود و جلوی شکرک زدن مربا را می‌گیرد. نکته دوم هم درباره تهیه مربا از میوه‌های شیرین است؛ در روند تهیه این نوع مرباها، باید حدود یک قاشق غذاخوری سرکه یا آب‌لیمو در طول زمان پخت اضافه کرد تا قندهای اینورت برای پیشگیری از شکرک زدن مربای میوه‌های شیرین تشکیل شود.

تغییر رنگ مربا نشانه فسادش نیست
نکته دیگری که در مورد انواع مرباها وجود دارد، تیره شدن رنگ میوه‌ها بعد از تبدیل آن‌ها به مربا یا حتی بعد از نگهداری از این محصولات برای چند ماه است. این تغییر رنگ و تیرگی هم طبیعی است. زمانی که میوه‌ها برش می‌خورند، رنگدانه‌های موجود در آن‌ها هم پاره می‌شوند و در معرض نور و اکسیژن قرار می‌گیرند. اکسیژن موجود در هوا می‌تواند باعث تغییر رنگ آنتوسیانین‌ها، کاروتنوئیدها و رنگدانه‌های موجود در میوه‌ها و سبزی‌ها شود و به نوعی، اکسیده شدن آن‌ها را در پی داشته باشد.

حالا هر چقدر که میوه‌های برش خورده بیشتر در معرض هوا، نور و حرارت قرار بگیرند، امکان تغییر رنگ آن‌ها هم بیشتر خواهد بود و نمی‌توانیم از این تغییر رنگ جلوگیری کنیم. این تغییر رنگ نشانه فساد نیست و مشکلی را برای مصرف‌کننده ایجاد نخواهد کرد اما به هر حال از ارزش غذایی میوه کاسته خواهد شد.

از آنجا که مربا نیز از میوه تهیه شده، پس در معرض اکسیژن هوا و اکسیداسیون تغییر رنگ می‌دهد و این افت مواد مغذی موجود، در مربا نیز بروز می‌کند؛ بنابراین، برای آنکه مربا تازه بماند، بهتر است آن را در ظرف شیشه‌ای دردار بریزید و در دمای معمولی نگه‌دارید. از این رو، دمای 25 درجه به دور از نور آفتاب، مکان مناسبی برای نگهداری شیشه مرباست.

گذاشتن مربا در یخچال هم باعث می‌شود رنگ آن بیش از حد تیره نشود. ضمن اینکه هرچه ظرف نگهداری از مربا تیره‌تر باشد، احتمال نفوذ نور به ترکیب‌های تیره شدن رنگ آن در اثر ماندگاری طولانی‌مدت هم کاهش پیدا می‌کند. البته در کارخانه‌ها برای پیشگیری از تغییر رنگ مرباها، به آن‌ها کمی مواد آنتی‌اکسیدان اضافه می‌کنند که این کار در منزل ممکن نیست.

کپک در مربا
گاهی مربا کپک می‌زند و دلیل آن نگهداری مربا در خارج از یخچال و در قفسه‌های آشپزخانه نیست بلکه علت اصلی به وجود آب اضافی و شل بودن مربا برمی‌گردد.

در این موارد، اگر کپک مربا سطحی باشد، می‌توان آن را به دقت جدا کرد اما اگر کپک‌زدگی زیاد باشد، بهتر است مربا را دور ریخت.

البته توصیه می‌شود بعد از برداشتن کپک سطحی، بقیه آن را بجوشانید تا هم مربا ضدعفونی شده و هم غلظت آن افزایش پیدا کند. در ضمن هیچ وقت مربا را درون ظرف خیس نریزید.

به دنبال مطالعاتي كه بر روي تأثير كاكائو در پيشگيري از حملات قلبي بررسي شد، محققين به اين نتيجه رسيدند كه خوردن كاكائو با كاهش خطر بيماري‌هاي قلبي- عروقي مرتبط است.

تمامي گياهان، رنگدانه‌هايي دارند كه مي‌توانند از بروز بيماريها جلوگيري كنند. مثلاً ماده سولفورافان(Sulforophane) موجود در كلم براكلي، از وقوع سرطان پيشگيري مي‌كند و همچنين ماده آليكين(allicin) در سير و رنگدانه كپسايسين(capsaicin)درانواع فلفل از حملات قلبي جلوگيري مي‌كنند.گياه كاكائو نيز، مانند سايرغذاهاي گياهي، املاح و مواد آنتي اكسيدان خاص خود را دارد كه باعث كاهش ابتلاء به بيماريهايي مثل بيماري قلبي مي‌شود.

آنتي اكسيدان قوي موجود در دانه‌ي كاكائو، فلاوونوئيد مي‌باشد. مواد آنتي اكسيداني شامل ويتامينC، ويتامينE، بتاكاروتن و... هستند كه مي‌توانند مانع وقوع بيماري مثل سرطان وبيماريهاي قلبي و عروقي شوند.

يك تحقيق نشان داد كه 2 ساعت بعد ازخوردن كاكائو سطح فلاوونوئيدهاي خون افزايش مي‌يابد. تحقيق ديگري بيان كرد كه 6 ساعت بعد ازخوردن كاكائو، همان اثرات آسپرين در جلوگيري از لخته شدن خون درفرد به وجود مي‌آيد.(گاهي آسپرين در بيماريهاي قلبي، براي جلوگيري از لخته شدن خون توسط پزشك تجويز مي‌شود)

هرگاه در بدن،LDL- كلسترول مضر (يكنوع چربي خون مضر) بهLDL اكسيده، تبديل شود مي‌تواند در سرخرگ ايجاد پلاكت وگرفتگي كند. اين مطالعات نشان داد كه فلاوونوئيد موجود در دانه‌ي كاكائو، از تبديلLDL كلسترول مضر بهLDL اكسيده ممانعت و در نتيجه مانع گرفتگي رگ‌ها مي‌شود. همچنين يك سوم چربي كاكائو را، اسيد چرب اولئيك تشكيل مي‌دهد كه يك اسيد چرب غير اشباع است و در روغن زيتون نيز وجود دارد و براي بيماري قلبي- عروقي مفيد مي‌باشد.

فلاوونوئيدها غير از كاكائو، در انواع توت، انواع فلفل، هويج، گوجه فرنگي و بسياري از مواد غذايي ديگر يافت مي‌شوند. كاكائوي خالص و تصفيه نشده، تلخ مزه است كه توليد كنندگان براي تهيه شكلات كاكائويي و بهتر شدن طعم تلخ كاكائو، مقدار زيادي شكر و روغن به آن اضافه مي‌كنند در نتيجه با خوردن شكلات كاكائويي مقدار زيادي انرژي اضافي دريافت مي‌كنيد كه براي بدن نياز نيست و ممكن است شما را براي ابتلاء به بيماريهاي قلبي مستعد كند. همچنين شكر و روغن خواص آنتي اكسيداني كاكائوي خالص را از بين مي‌برد.

بنابراين مي‌توان گفت شكلات تهيه شده از كاكائو به دليل انجام عمل فرآيند در كارخانه، خواص مفيد دانه كاكائوي خالص را ندارد ولي كاكائوي خالص و تصفيه نشده اثر آنتي اكسيداني قوي در پيشگيري از بيماريهاي قلبي دارد.

زالزالک ( کویج ) ( Crataegus aronia ) ؛ میوه کوچک پاییزی به رنگ قرمز ، زرد و نارنجی و بعضاً سیاه با هسته اى سخت است.

زالزالک ( کویج ) ؛ درختچه ای تیغ دار از تیره گل سرخیان ( یا سیبى ها ) با میوه ای خوراکی که بیشتر به شکل درختچه است و داراى شاخه هاى خاردار و شکوفه هاى پرپر زیبا به رنگ سفید یا صورتی و معطر مى باشد.

درختچه زالزالک در دامنه كوهها و اراضی جنگلی آفتابی در سرتاسر جهان می روید و تکثیر آن از طریق تخم و تهیه نهال انجام می شود.

زالزالک در ایران از جمله در بلندی‌های استان های چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویر احمد می‌روید.

* خواص زالزالک ( کویج ) :
- زالزالک ( کویج ) ؛ داراى مواد معدنى گوناگون، ویتامین ها، مقدار زیادى تانن و کلسیم ، ترشى آلى ، پکتین ، مازو ، اسید تارتریک ، اسید مالیک ، روغن چرب، قندهاى گلوکز، فروکتوز است.

- بسیار قابض و در درمان اسهال خونی مؤثر است.

- براى تقویت قلب و معده بسیار توصیه شده است.

- برای معالجه بیماران مبتلا به فعالیت نامنظم قلب کاربرد دارد.

- در مواقع کم خونى و سل اثر خوبی دارد.

- برای روماتیسمى ها و مبتلایان به ورم روده مفید است.

- اشتها را زیاد مى کند.

- جهت درمان قطره قطره آمدن ادرار توصیه شده است.

- شربت زالزالک همراه با شکر سرخ ، براى رفع سردرد شدید مفید است.

- گل زالزالک ، ضد تشنج بوده و حرکات نامنظم قلب را تنظیم مى کند. داروى مفید و خاصى بر ضد تپش قلب و ضربان شدید آن است.

توجهی که در طب سنتی ایران نسبت به تغذیه اصولی می شود، در کمتر مکتبی دیده می شود. معصومان(ع) نیز اهمیت فوق العاده تغذیه سالم را به ما گوشزد کرده اند.

رسول اکرم(ص) فرموده اند: «معده، خانه تمام دردها و بیماری هاست.» در عین حال، پیشگیری، بهداشت و درمان بیماری های جسم و روان انسان ها میسر نخواهد شد مگر در شرایطی که خوردن و آشامیدن شان سالم و کامل باشد. بنابراین بهتر است به گونه ای خوردنی ها و آشامیدنی ها را تهیه و میل کنیم که علاوه بر سیرکنندگی، نقش اصلاحی و دارویی نیز در بدنمان داشته باشند.

اصول طب سنتی هندوستان، چین، آفریقا، یونان و ایران همگی بر پایه تغذیه سالم و مضر یا مصلح بودن مواد غذایی است. منظور از مصلح، نوعی ماده غذایی یا گیاه دارویی است که مصرف آن همراه غذای موردنظر، در اصلاح و تعدیل عوارض جانبی احتمالی آن غذا موثر خواهد بود و در ضمن، هضم غذا را بهتر کرده و خواص، فواید، جذب و اثرگذاری آن را در بدن بیشتر خواهد کرد. هیچ می دانید پرمصرف ترین مصلح هایی که در طول هفته میل می کنید، چیست؟ به عنوان نمونه هنگامی که به آبگوشت ادویه افزوده می شود، جدا از اینکه طعم خوبی به آن می دهد، باعث می شود که نفاخ بودن این غذا نیز از بین برود. این سازگاری و ناسازگاری های مواد در کتاب قانون ابن سینا و مخزن الدویه عقیلی شیرازی آورده شده و من نیز قصد دارم در این نوشته به اختصار به آنها اشاره کنم.

● نقش گیاهان معطر

گیاهانی که دارای رایحه و اسانس هستند، زیاد همراه غذاها استفاده می شوند و به هضم غذا کمک می کنند. این گیاهان مانند نعناع، گشنیز، شوید، کاری، آویشن و.... به صورت ادویه، خشک یا تازه مورد استفاده قرار می گیرند. در نتیجه، نقش آنها در کاهش نفخ و گازهای ایجادشده و دل درد بسیار موثر است و باعث هضم و جذب بهتر غذا می شود. اما نکته قابل توجه این است که میزان اثر آنها با هم متفاوت است. برخی گیاهان از اثر بیشتر، برخی متوسط و برخی دیگر از اثر ضعیفی برخوردارند. نکته بعدی این است که هر کدام از این گیاهان عطری متفاوت دارند و به همین دلیل افزودن این گیاهان در هر غذایی مناسب نیست.

● خاصیت نعناع و گشنیز

هر گیاه معطری در چندین اثر، از جمله خواص ضددرد، ضداسپاسم، ضدمیکروب، ضدنفخ و تقویت معده دخالت دارد. یکی از پرمصرف ترین گیاهانی که به عنوان گیاه دارویی و مصلح غذایی مورد استفاده قرار می گیرد، نعناع است که یکی از خواص مهمش ضدنفخ بودن است و به همین دلیل مصرف آن به همه سنین توصیه می شود. گیاه بعدی گشنیز است که برگ و دانه این گیاه به شکل های متفاوتی به غذا افزوده می شوند. از خواص گشنیز می توان به ضدنفخ و ضددردبودن آن اشاره کرد. این گیاه را می توان هم به غذا اضافه کرد و هم در کنار غذا از آن بهره برد.

● ۳۰ خاصیت کاری

یکی از پرمصرف ترین ادویه های شرق و غرب، کاری است. کاری از حدود ۲۰ گیاه اسانس دار تشکیل شده که قسمت اعظم آن را زردچوبه تشکیل می دهد. براساس تحقیقات صورت گرفته، ثابت شده است که اسانس این ادویه دارای بیش از ۳۰ خاصیت (هضم کننده، مسکن، آنتی اکسیدان، صفراآور، محافظ کبد و ...) است. ادویه کاری به غیر از اینکه به غذا طعم و عطر خوبی می بخشد، برخی از سموم کبد را نیز خنثی می کند و اثر موادی را که باعث ایجاد سرطان می شوند، از بین می برد. همچنین عضلاتی را که دچار اسپاسم یا گرفتگی شده اند، شل می کند و درد را تسکین می دهد.

● به چلوکباب تان سماق بزنید !

از گذشته های دور در ایران همراه چلوکباب و برخی از غذاها، سماق استفاده می شده است. امروزه مقالات متعددی حاکی از آن است که این ماده خاصیتی چندکاره دارد و مواد موجود در آن خواص ضدمیکروبی بسیار قوی دارند. به عنوان نمونه، از آنجا که گوشت مورد استفاده برای طبخ کباب چرب است، سماق موحب کاهش کلسترول و جذب چربی موجود در آن می شود. همچنین سماق آلودگی موجود در گوشت را از بین می برد و از طرفی خاصیتی قابض دارد؛ یعنی اگر التهابات یا زخم هایی در مسیر لوله گوارش باشد تا حدودی موجب بهبود آنها شده و محافظ خوبی برای کبد است.

● گلپر، مصلح باقلا

گیاه گلپر از خانواده جعفری است و دانه (میوه های) آن دارای اسانس است. این گیاه فقط در ایران می روید و از قدیم برای معطرکردن و طعم بخشیدن به غذا مورد استفاده بوده است. برای استفاده از گلپر باید دانه های آن را پودر کرد و سپس به صورت مستقیم یا مخلوط با گیاهان دیگر - به خصوص به شکل ادویه جات ایرانی - مورد استفاده قرار داد. گلپر گذشته از اینکه هضم کننده خوبی است؛ مقوی معده، ضدمیکروب و ضداسپاسم است و خاصیت ضدنفخ قوی دارد. به همین دلیل، معمولا آن را به باقلا که نفاخ است، می افزایند.

● خاصیت فلفل سیاه

فلفل سیاه پودر حاصل از دانه های درختی است که موطن آن هندوستان و برخی کشورهای شرقی است. جالب است بدانید که درخت فلفل در ایران نمی روید و از اقلام گیاهی وارداتی است. فلفل سیاه علاوه بر تندکردن غذا، دارای خاصیت ضدنفخ و ضداسپاسم بوده و محرک خوبی برای معده است. در ضمن فلفل سیاه هضم کننده مناسبی برای غذا به شمار می رود و خاصیت معرق دارد و باعث گرم کردن بدن می شود و مصرف آن در سرماخوردگی مفید است. فلفل سیاه با فلفل سبز و قرمز کاملا متفاوت است و از نظر خواص هم اینها ارتباطی به هم ندارند.

● فایده آویشن

آویشن یکی از گیاهان معطری است که از قدیم به عنوان یک گیاه دارویی - غذایی کاربرد داشته است. اکثر خواص آن مربوط به اسانس برگ های آن است که بویی بسیار نافذ و قوی دارد. این اسانس، خاصیت ضدمیکروب و ضدقارچ نیز دارد. همچنین برای هضم غذا بسیار مفید بوده و به عملکرد بهتر معده کمک می کند. به همین دلیل، در غذاهای متعددی مورد استفاده قرار می گیرد. آویشن گذشته از اثرات ضددرد، ضدنفخ و ضداسپاسمی که دارد، دارای خواص ضدحساسیت و ضدسرفه و ضداحتقان (گرفتگی بینی) و خلط آوری نیز هست و توصیه می شود که همراه با غذا مصرف شود.

حتما شما هم وقتی برای خرید به میوه‌ فروشی ‌ها و یا سوپرهای بزرگ میوه می ‌روید، بالای قفسه میوه‌ ها جعبه‌ هایی شده ‌اند و در دو نوع ترش و شیرین عرضه می ‌شوند. این نوع بسته بندی تمبرها خیلی ‌وقت است که به کشورمان آمده‌ اند. پیش از این، آن ها را فقط در بسته ‌‌های کوچک ‌تر و به قول معروف تمبرهندی‌ های گوشتی که البته نمک هم به‌ عنوان افزودنی به آن ها اضافه می‌ شد، می ‌دیدیم. در حالی که امروزه محتویات بسته ‌های قرمز رنگ جای انواع قدیمی را گرفته ‌اند و به دلیل طعم خوشایند شان بسیاری از ما، آن ها را نه فقط به تنهایی و به عنوان یک میان وعده بلکه در طبخ غذاهای مان نیز به کار می ‌بریم.

اما بیایید با خواص این میوه و نحوه ی مصرف بهتر آن، بیشتر آشنا شویم. دکتر محمد حسین صالحی سورمقی، استاد دانشکده داروسازی دانشگاه تهران و متخصص در زمینه گیاهان دارویی درباره ویژگی‌ های این میوه به نکات جالبی اشاره کرده‌ اند که مطالعه ‌شان خالی از لطف نیست.

قبل از هر چیز باید بگوییم که درخت تمبر هندی بسیار آهسته رشد می‌ کند و عمری طولانی دارد. دکتر صالحی در مورد ویژگی ‌های این گیاه می‌ گوید: "تمبرهندی درختی است مرتفع و بلند که ابتدا در هندوستان و آفریقای شمالی رویش داشته است ولی امروزه به علت موارد استفاده‌ فراوان در اکثر مناطق گرم نیز کشت می ‌شود.

این درخت از خانواده‌ نخودها و شبیه باقلا به شکل غلاف و نیام بوده و با کمی خمیدگی همراه است. این غلاف ‌ها 10 سانتی ‌متر طول داشته و در هر یک از آن ها بین 3 تا 10 دانه قرار دارد که البته خوردن گوشت اطراف این دانه‌ ها برای ما لذت بخش است؛ به این ترتیب که ابتدا پوست آن را کنده و محتویات نرم دور دانه‌ ها خورده می ‌شود. شاید باور نکنید اما در ایران، این درخت در استان‌ های هرمزگان و سیستان و بلوچستان پرورش می ‌یابد. همان طور که گفتیم، آب و هوای مناسب کشت تمبرهندی اقلیم گرم و مرطوب است و در مناطقی که دارای این آب و هوا باشند، تمبرهندی را می‌ توان، به راحتی پرورش داد."

چه خواصی دارد؟

دکتر صالحی درباره خواص این میوه می ‌گوید: "مهم ‌ترین مواد شناخته‌ شده موجود در تمبرهندی ترکیبات اسیدی از جمله اسید سیتریک، مالیک و تارتاریک و مواد معدنی نظیر پتاسیم و کمی پکتین است. در پوست درخت تمبرهندی نیز مقداری تانن وجود دارد و سرشاخه ‌های جوان و سبز این درخت دارای مقادیر زیادی ویتامین‌ های گروه B است."

این متخصص در ادامه می ‌افزاید: "از قدیم معتقد بودند که تمبرهندی مثل یک ‌ملین و مسهل عمل می ‌کند اما تحقیقات سال‌ های اخیر اثرات دیگری را برای آن به اثبات رسانده اند از جمله این که خاصیت ضد درد، ضد باکتریایی و ضد ویروسی داشته و برای از بین بردن انگل ‌ها و کرم‌ های بدن توصیه می ‌شود. علاوه بر تمامی خواص یاد شده، این میوه یک اشتها‌آور بوده و منبعی از آنتی ‌اکسیدان ‌ها نیز به حساب می ‌آید. ایشان در ادامه اضافه می‌ کند که خوردنش به همراه غذا به هضم آن کمک می ‌کند. به علاوه مصرفش برای کاهش تهوع کمک ‌کننده بوده بنابراین اضافه کردن آن به غذا به خصوص در وعده غذایی افرادی که مشکل گوارشی دارند، توصیه می ‌شود."

پیش از این گفتیم که تمبرهندی آنتی اکسیدان دارد. دکتر صالحی در این باره می ‌گوید، این میوه حاوی مقادیر قابل ملاحظه ای کاروتن، ویتامینC و برخی فلاونوئیدها است. به طوری که می ‌تواند جایگزین خوبی برای ویتامینC در افرادی باشد که دچار کمبود این ویتامین هستند اما فراموش نکنید که خشک شده ی این میوه دارای مقادیر کمتری از این ماده مغذی است.

اگر زیاد سرما می‌ خورید، می‌ توانید برای کاهش دفعات بیماری و بهبودی سریع ‌تر، در میان وعده‌ های تان تمبرهندی میل کنید. در ضمن، اگر دچار گلودرد شده ‌اید، می‌ توانید تمبرهندی را در آب حل کرده و قرقره کنید تا درد گلوی تان به سرعت بهبود یابد.

این متخصص اضافه می ‌کند که بسیاری از اختلالات گوارشی از جمله اختلالات صفراوی با مصرف تمبرهندی برطرف می ‌شود و افرادی که کلسترول خون ‌شان بالا است، می ‌توانند برای کاهش چربی خون شان تمبرهندی بخورند. بنابراین، برای داشتن قلب سالم عادت به خوردن تمبر هندی ‌های خشک شده به دلیل نداشتن حتی مقدار جزیی نمک، به افراد مستعد به خصوص میانسالان پیشنهاد می‌ شود.

تمبرهندی؛ مستقیم یا غیرمستقیم؟

شما دوست دارید تمبر هندی را چطور میل کنید؟ دکتر صالحی می ‌گوید: "تمبرهندی را می ‌توان به دو طریق مصرف کرد. در واقع نحوه استفاده از آن به طور مستقیم و غیرمستقیم است.

بعضی از افراد که خوراکی ‌های ترش را بیشتر می‌ پسندند، آن را به طور مستقیم مصرف می‌ کنند اما می ‌توان به عنوان طعم‌ دهنده و ترش ‌کننده در بسیاری از غذاها هم از آن استفاده کرد. به این منظور باید تمبرهندی را در آب خیسانده و سپس آن را صاف کرد و پس از جدا کردن هسته، آن را خورد." یادتان نرود که می ‌توان فیبرها و آوند های چوبی که در قسمت خوراکی این میوه دیده می ‌شوند را جدا کرد اما در صورت مصرف،‌ مشکلی برای فرد به وجود نخواهد آمد.

همان ‌طور که می ‌دانید هر ماده غذایی می ‌تواند در مراحل مختلف اعم از جمع ‌آوری، تهیه و بسته ‌بندی آلوده شود اما از آن جا که این میوه خود یک ضد میکروب است احتمال آلودگی در آن بسیار پایین است بنابراین با خیالی راحت آن را وارد میان وعده‌های روزانه ‌تان کنید.

دلایلی که سبب اضافه وزن می شوند ریشه در فرهنگ ما ، عادات ما ، ژن های ما ، و روان ما دارند. این  مطلب را جان باگنولو یک متخصص تغذیه در ماساچوست می گوید.

مساله : استرس و خستگی

استرس ، خستگی ، و افزایش وزن ، دوستان مشترک هستند: استرس می تواند به انتخاب غذاهای بی ارزش و فقیر از نظر ارزش غذایی منجر شود و این می تواند قند خون شما را پایین آورده و در نتیجه احساس کمبود انرژی خواهید نمود. کمبود خواب می تواند بدن شما را وادار به آزاد کردن هورمون های استرس نموده و مسبب آغاز وزن گیری شود. لورینگ می گوید: " هر چقدر که زمان کمتری را به مراقبت از خود اختصاص بدهید، ایجاد تغییراتی که منجر به کاهش وزن بشود برایتان دشوارتر خواهد گردید"

راه حل : بیشتر بخوابید

افرادی که  در شب خواب کمتر از هشت ساعت  دارند، معمولا توده بدنی بالاتری نسبت به افرادی دارند که هشت ساعت کامل می خوابند، همچنین کودکانی که در شبانه روز کمتر از 12 ساعت می خوابند، احتمال بیشتری دارد که هنگام رسیدن به 3 سالگی، اضافه وزن داشته باشند. اگر چه این مطلب، اثبات نمی کند که کمبود خواب سبب افزایش وزن می شود، لیکن ارتباط  و همبستگی غیرقابل انکاری میان کم خوابیدن و وزن اضافی وجود دارد.

برای خواب بیشتر -- حداقل هفت ساعت -- از ورزش کردن،  نوشیدن الکل و کافئین در اواخر روز خودداری کنید، قبل از خواب دوش بگیرید و زودهنگام  به بستر بروید.

راه حل : اهداف هوشمندانه برای خود در نظر بگیرید

میشلز برای کمک به تنظیم اهداف به صورت زمان بندی شده  و کارآمد، از یک هرم استفاده می کند. در بالای یک برگ کاغذ ، یک هرم  بکشید، و در بالای آن ، هدف نهایی خود را با جزئیات بنویسید-- مثلا تعداد کیلوهایی که می خواهید کم کنید، همچنین این که با این مقدار کم کردن وزن قادر به انجام چه کارهایی خواهید بود( شرکت در یک مسابقه دو ، جستجوی کار جدید). در سطر بعدی ، این هدف بزرگ را بشکنید و به هدف های ماهانه تقسیم کنید. سپس اهداف هفتگی و روزانه برای خود تعیین کنید.

راه حل : آزاد کردن سریع استرس

لورینگ می گوید:" یک مراقبه (مدیتیشن) کوتاه می تواند روشنی ذهن مورد نیاز برای انتخاب غذاهای بهتر و ورزش های مفیدتر را به شما بدهد". به گونه ای بنشینید که بتوانید خود را صاف نگهدارید. با 20 بار تنفس ،  از کاری که می خواهید انجام دهید به خود آگاهی بدهید. در هنگام که ذهن شما منحرف و حواستان پرت شد، که امری طبیعی است ، به آرامی آن را با تنفس ساده کنترل کنید و دوباره بر روی فکرتان تمرکز کنید.

راه حل : تیروئیدتان را چک کنید

اگر شما خستگی غیر قابل توضیح و افزایش وزن اسرار آمیز (بدون وقوع تغییرات  عمده در رژیم غذایی و یا شیوه زندگی ) دارید، که در مقابل کوشش های شما مقاومت می کند، ممکن است وضع هورمونهای تیروئید شما خراب باشد. در صورت شک به مسائل مربوط به تیروئید ، به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص و درمان مناسبی بیابید.

مساله : عدم پیشرفت در اهداف

گاهی هر چند که خوب و درست می خورید و به صورت منظم ورزش می کنید، وزنتان تغییری نمی کند. این وضعیت در آخرین کیلوهایی که می خواهید کم کنید رخ می دهد. مایکل با اشاره به ضرب المثلی درباره آخرین چند کیلوی آخر، آنها را وزن غرور می نامد و می گوید: این چند کیلو، در سلامت شما تاثیر نمی گذارد ، اما بر ظاهر شما اثر دارد. آیا وزن اضافی را  در اثر داشتن یک نوزاد (یک مطالعه نشان می دهد که مادران در قیاس با زنان هم سن خود، گرایش به حدود 2-3 کیلو وزن بیشتر دارند) به دست آورده اید؟ و یا  فقط به خاطر عدم تحرک کافی است؟ در هر حال، در اینجا  چگونگی خلاص شدن از این وزن اضافی را برای شما می گوییم .

راه حل : ورزش خود را تقویت کنید

میشلز می گوید: برای کم کردن آخرین کیلوها، مصرف مواد غذایی خود را در حد ثابتی نگهدارید و از طریق ورزش کردن در بدن خود کمبود کالری ایجاد کنید. "برای این منظور، شما هم می توانید ورزشتان را بیشتر کنید و هم اینکه ورزشتان را سخت تر انجام بدهید، در این صورت خواهید توانست آخرین کیلوهای مزاحم را هم از بدن بیرون کنید". اگر راه می روید یا می دوید به مسیرتان تپه و سربالایی یا پله ها را اضافه کنید، همچنین تمرینات قدرتی را به برنامه تان اضافه کنید. اگر شما  بیشتر در باشگاه و با استفاده از وسایل ورزشی کار می کنید، کار با وسایلی که چرخش هم دارند را به برنامه خود اضافه کنید. او می گوید" تنوع در ورزش، یک نکته کلیدی است".

راه حل : دفعات خوردن را زیاد کنید.

"برای ایجاد جهش در سوخت و ساز بدن خود، صبحانه را 45 تا 60 دقیقه پس از بیدار شدن از خواب صرف کنید." "در طول روز با صرف 4 یا 5 وعده غذایی کوچک،  سوخت و ساز را  فعال نگهدارید." در هر وعده غذایی ، تعادلی  بین پروتئین ، کربوهیدراتهای آهسته سوز و چربی های سالم  برقرار کنید. مثلا برای صبحانه می توانید : مانند نان تهیه شده از بلغور یا نان سبوس دار با یک یا دو قاشق چایخوری  کره بادام و انواع توت های تازه بخورید.

راه حل : با خود مهربان باشید.

برای اطمینان از اینکه  تلاش هایتان نشأت گرفته از یک انگیزه سالم است و نه ناشی از فشارهای بیرونی برای اینکه جر خاصی به نظر بیایید، لورینگ پیشنهاد می کند که به طور مرتب مراقبه های محبت و مهربانی را انجام بدهید، بدین صورت که: آرام نشسته و یک عبارت مانند " ان شا الله من سالم هستم، ان شاالله من در ارامش هستم ، ان شاالله من شاد و خرسند هستم" را تکرار کنید.

لورینگ می گوید: این عمل کمک می کند تا خود را چنان که هستید، بپذیرید و سبب هدایت تلاش های شما به سوی نیازهای واقعیتان- و نه نیازهای مقطعی - می گردد.

مساله : رژیم گرفتن یویویی

پیروی از یک رژیم سفت و سخت از تغییر عادات غذایی آسانتر به نظر می آید، اما در بیشتر موارد در درازمدت این رژیم ها کار نمی کنند و می توانند منجر به مشکلات سلامتی بشوند. ریردان می گوید:" پیروی مکرر از رژیم های با کالری بسیار پایین این خطر را دارد که سوخت و ساز به صورت دائمی و پایدار پایین بیاید". "رژیم های غذایی که شامل حذف دسته های کلی غذاها، مثلا کربوهیدرات ها هستند ممکن است به کمبود ویتامین منجر بشوند." از لحاظ روانی ، رژیم گرفتن به صورت ثابت، همچنین می تواند سبب ایجاد یک  مزاج و مشرب انکار و پاداش ناسالم در فرد گردد.

راه حل : از رژیم مدیترانه ای پیروی کنید.

اگر شما به دنبال یک برنامه غذایی  هستید، رژیم غذایی مدیترانه ای را در نظر داشته باشید. ریردان این نوع رژیم را " بدون محدودیت و افسانه ای " می نامد." رژیم مدیترانه ای که عمدتا از غلات سبوس دار ، میوه ها و سبزیجات ، ماهی ، روغن زیتون و آجیل  تشکیل شده و چربی های حیوانی مضر و مواد غذایی تصفیه شده در آن کم است، پاسخگوی بسیاری از امراض،  از جمله چاقی، بیماری قلبی، سرطان و دیابت می باشد.

این رژیم غیر از غذا، چیزهای بیشتری را هم در بر دارد. " سبک زندگی یک جز  بسیار مهم است." لذت بردن از آماده کردن غذا و  صرف غذا  با خانواده و دوستان ، بر فواید غذایی خوراکی ها می افزاید.

راه حل : بر روی افزایش تمرکز کنید نه بر کاستن.

علاوه بر خوردن میوه جات  و سبزیجات بیشتر، ریردان پیشنهاد می کند که مجموعه ای از غلات کامل مثل غازیا(غازیاقی) ، همیشه بهار، جو، ارزن و گندم را نیز گاه و بیگاه در برنامه غذایی خود بگنجانید.

او می گوید:" این مواد بازه گسترده ای از آنتی اکسیدانهای قوی و همچنین فیبر را در خود دارند که به پایدار کردن سطح قند خون کمک می کند، در نتیجه میل شما به غذاهای راحت ، افت می کند.

راه حل : از اشتباهات خود درس بگیرید.

گرسنگی، احساسی ناخوشایند است که بروز نابهنگام آن باعث بر هم خوردن تمرکز می شود. این اتفاق معمولاً در افراد تحت رژیم غذایی بیشتر رخ داده و اختلال در تمرکز را در آنان جدی تر می کند.

قبل از پیروی کامل از رژیم جدید غذایی و مصرف نکردن برخی مواد خوراکی ابتدا باید جایگزین هایی برای آن مواد در نظر گرفته شود. زیرا سیری، احساس سبکی و راحتی در خود دارد و هر چه این احساس بیشتر باشد احساس رضایت بیشتر است و در نتیجه، احتمال خوردن مواد غذایی کمتر می شود. برای تداوم بخشیدن به این احساس مطلوب باید نکاتی را در رابطه با انتخاب مواد غذایی و دریافت مواد غذایی مورد نیاز در نظر گرفت.

● مصرف غذاها با چگالی کمتر «چگالی کالری» به مقدار کالری موجود در هر گرم از ماده غذایی گفته می شود. چگالی کالری بالاتر است، میزان کالری موجود در هر گرم ماده غذایی بیشتر است و بالعکس هر چه میزان کالری موجود در هر گرم مواد غذایی کمتر باشد، آن غذا دارای چگالی کالری پائین تر است. دستیابی به فاکتور چگالی کالری در واقع کلید احساس سیری بدون پرخوری است. هنگامی که غذاها با چگالی بالا مورد استفاده قرار می گیرند، کالری بالایی به بدن وارد می شود. این در حالی است که با مصرف غذاهای دارای چگالی پائین تر، کالری کمتر نیز دستیابی به همان میزان سیری بدون دریافت کالری اضافه و افزایش وزن امکان پذیر است.

برای مثال گفته می شود نوشیدن یک لیوان آب همراه با غذا احساس سیری را سرعت می بخشد، اما مطالعات حاکی از آن است که برای کاهش گرسنگی و تداوم سیری، آب باید در خود مواد غذایی وجود داشته باشد زیرا مکانیزم های مجزایی در مغز وجود دارد که در کنترل احساس گرسنگی و سیری نقش دارد. همچنین اگر غذای مصرفی حاوی آب باشد، مدت بیشتری برای جذب در معده باقی خواهد ماند.

علاوه بر این، از آنجایی که خوردن غذا و عبور آن از دهان باعث تحریک حسی می شود خوردن غذای بیشتر، حتی غذاهایی که حاوی میزان آب بیشتری است، به تداوم احساس سیری کمک می کند.
پس غذاها باید حتی الامکان پرحجم تر و دارای کالری کمتری باشند. از جمله غذاهای پرآب و دارای چگالی پائین که تأثیر بسزایی در بهبود برنامه غذایی دارند عبارتند از: انواع سوپ رقیق شده با آب مرغ و آب سبزیجات، انواع سبزیجات با برگ سبز (مانند کاهو، اسفناج و ...)، سالادهای سبزیجات همراه با سس بدون چربی، انواع میوه ها مانند سیب، طالبی، گریپ فروت، پرتقال، هلو، توت فرنگی و هندوانه، انواع سبزیجات بدون نشاسته مانند مارچوبه، کلم بروکلی، هویج، گل کلم، کرفس، خیار، گوجه فرنگی و کدو. برای کاهش میزان دریافت کالری، خوردن یک کاسه سوپ پرآب و یا سالاد سبزیجات توصیه می شود.

● مصرف فیبر هرگرم فیبر تنها حاوی یک و نیم تا دو ونیم کالری است، در حالی که سایر انواع کربوهیدارت ها حاوی چهار کالری در هر گرم، هستند. علاوه بر این غذاهای غنی از فیبر نیاز به جویدن بیشتر داشته و با سرعت کمتری نیز هضم می شوند.
همچنین فیبر موجود در کربوهیدرات ها از نوسانات سطح قند خون که باعث احساس گرسنگی می شوند، جلوگیری کرده و هورمون سیری را در مغز تحریک می کند. فیبر در مواد غذایی مانند غلات کامل، میوه جات و سبزیجات با پوست، لوبیا، عدس و حبوبات موجود است.
از این رو برای کاهش میزان دریافت کالری و افزایش سطح سیری باید روزانه بین ۲۵ تا ۳۵ گرم فیبر دریافت شود. استفاده از کربوهیدارت های ساده و فرآوری شده (مانند نان سفید، برنج سفید، پاستا و شکر) مناسب نیست زیرا با ایجاد نوسان در سطح قند خون باعث تحریک گرسنگی خواهد شد.

● استفاده از پروتئین مطالعات نشان داده است مصرف پروتئین نسبت به مصرف کربوهیدارت و یا چربی احساس سیری را بیشتر تداوم می دهد.
از این رو مصرف کمی پروتئین همراه با میان وعده ها و وعده های غذایی به سیری طولانی تر کمک می کند. دریافت پروتئین به میزان نیاز روزانه اهمیت زیادی دارد در حالی که دریافت آن به میزان بیش از حد نیاز، سوخت و ساز بدن را تسریع نمی کند. پروتئین در انواع موادغذایی مانند گوشت، مرغ، غذاهای دریایی، لبنیات کم چرب، حبوبات، عدس و محصولات سویا موجود است.
پخت گوشت با روش های پخت کم چرب مانند کباب کردن و یا پخت درون فر مناسب تر است.

● کنترل مصرف چربی با کاهش میزان مصرف چربی، دریافت غذاهای دارای چگالی کالری بالا محدودتر می شود. به عبارت دیگر با دریافت چربی به میزان کمتر، با ثابت نگاه داشتن میزان کالری دریافتی، حجم غذای مصرفی افزایش پیدا می کند. البته باید توجه داشت مصرف مقدار مورد نیاز چربی رژیمی برای سلامت و همچنین حفظ طعم و بافت غذا ضروری است.
از این رو استفاده از محصولات لبنی کم چرب، سس سالاد کم چرب و ... علاوه بر محدود کردن دریافت چربی های اشباع شده و ترانس، چربی مورد نیاز بدن را به آن می رساند.

● مصرف انواع مغز مصرف انواع مغز به دلیل میزان فیبر و پروتئین موجود در آنها، تأثیر مثبتی بر اشتها و احساس سیری دارد تا جایی که خوردن یک مشت انواع مغز احساس سیری را مابین دو وعده غذایی به همراه خواهد داشت. اگرچه توجه به میزان مصرف نیز اهمیت بسزایی دارد زیرا مغزها و انواع دانه ها دارای چگالی کالری بالایی هستند. مصرف انواع مغز مانند بادام زمینی، بادام، گردو و بادام هندی انتخاب مناسبی است.

● نوشیدن آب ساده در کنترل وزن تأثیر بسزایی دارد، خصوصاً اگر جایگزین مصرف نوشابه، آب میوه، قهوه و ... شود. از آنجایی که آب یک نوشیدنی سالم و بدون کالری است، مصرف هشت فنجان از آن در روز توصیه می شود.

میزان مصرف سایر انواع نوشیدنی ها نیز باید تا حد ۲۰۰ کالری در روز محدود شود.

علاوه بر رعایت نکات یاد شده، باید نسبت به میزان دریافت کالری و مواد غذایی مورد نیاز، انتخاب صحیح مواد غذایی و جویدن آرام غذا (بنابر تحقیقات انجام شده مغز برای دریافت پیام سیری ۲۰ دقیقه وقت نیاز دارد) توجه خاصی داشت.

اگر بخواهیم گوشت مرغ را در یک کلام شرح دهیم، "همه کاره بودن" توضیح مناسبی است. تردیدی نیست که مرغ جایگزینی سالم و مناسب برای گوشت قرمز می ‏باشد

منبع خوب پروتئینی:

مرغ منبع خیلی خوب پروتئین است و 120 گرم آن حدود 70 درصد نیاز پروتئین بدن را برآورده می ‏سازد.

همان‏ طور که می ‏دانید بدن ما انسان ‏ها از پروتئین تشکیل شده است و پروتئین ها از واحدهای ساختمانی به نام اسید آمینه. ما اسید آمینه ‏های لازم برای ساخت پروتئین‏ های بد‏ن‏ مان را از منابع حیوانی و گیاهی آن دریافت می‏ کنیم و با آنها، پروتئین‏ مورد نیاز بدن ‏مان را بازسازی می ‏کنیم.

 غذایی کم چرب :

افرادی که می ‏خواهند که مقدار چربی غذای ‏شان را کم کنند، می ‏توانند از گوشت مرغ استفاده کنند. لخم ‏ترین قسمت گوشت مرغ، گوشت سینه‏ می‏ باشد که در مقایسه با ران، چربی اش نصف است.

گوشت مرغ در مقایسه با گوشت گاو، چربی اشباع کمتری دارد. با این حال پوست مرغ دارای مقدار زیادی چربی اشباع است و به همین دلیل قبل از پخت، باید پوست آن را کاملا جدا کرد.

 پیشگیری از پوکی استخوان در سالمندان:

مطالعات نشان می ‏دهد که سالمندان، به مقدار کافی پروتئین مصرف نمی کنند. پروتئین برای پیشگیری از کاهش تراکم استخوان در سالمندان حائز اهمیت است. البته دقت داشته باشید که دریافت رژیم های پُرپروتئین نیز پوکی استخوان را تشدید می کند. بنابراین باید در حد متعادل غذاهای پروتئینی خورد.

 پیشگیری از سرطان:

* مرغ منبع بسیار خوبی از ویتامین B3 (نیاسین)است که یک ویتامین ضد سرطان می ‏باشد. DNA به ویتامین B3 نیاز دارد و کمبود نیاسین به اندازه ‏ی کمبود سایر ویتامین‏های گروه B در ارتباط مستقیم با بیماری های ژنتیکی می ‏باشد.

مصرف 120 گرم گوشت مرغ حدود 72 درصد نیاز بدن به این ویتامین را برآورده می ‏سازد.

* گوشت مرغ همچنین یک منبع خوب سلنیوم می‏ باشد. سلنیوم برای سلامتی انسان یک اهمیت ویژه و اساسی دارد. سلنیوم یکی از اجزای بسیار مهم واکنش‏های متابولیکی در بدن می‏ باشد که عبارتند از متابولیسم هورمون ‏های تیروئیدی ، سیستم دفاعی آنتی اکسیدانی و سیستم ایمنی. مطالعات گوناگون نشان داده است که بین بروز سرطان ‏ها و دریافت سلنیوم یک ارتباط مهم وجود دارد. سلنیوم مانع سرطان می ‏شود.

مصرف 120 گرم گوشت مرغ 40 درصد نیاز روزانه ی بدن به سلنیوم را بر طرف می ‏سازد.

 پیشگیری از آلزایمر:

در مطالعات معتبری که در مجلات مختلف پزشکی به چاپ رسیده است، آمده است که دریافت منظم غذاهای غنی از ویتامین B3 (نیاسین) مانند گوشت مرغ، از بروز بیماری آلزایمر و دیگر بیماری‏های شناختی مرتبط با افزایش سن جلوگیری به عمل می‏ آورد، طوری که افرادی که نیاسین بیشتری از غذای ‏شان دریافت می ‏کردند (22 میلی گرم در روز) در مقایسه با افرادی که نیاسین کمتری (13 میلی در روز) دریافت می ‏کردند حدود 70 درصد احتمال ابتلا و یا پیشرفت بیماری آلزایمر در آنان کمتر بود.

 متابولیسم انرژی:

مرغ فقط منبع غنی از ویتامین B3 نیست، بلکه منبع خوبی از ویتامین B6 نیز می‏ باشد. این ترکیب خوب ویتامینی B ، مرغ را به عنوان یک غذای مفید برای تامین انرژی سوخت و ساز (متابولیسم) بدن معرفی می‏ کند، زیرا این دو ویتامین ‏در واکنش های سوخت و ساز بدن نقش دارند. هر دوی این ویتامین‏های گروه B برای تولید انرژی مهم هستند.

علاوه بر عملکرد نیاسین در DNA، این ویتامین برای تبدیل پروتئین‏ ها، چربی‏ ها و کربوهیدرات‏ های بدن به انرژی، ضروری و لازم می‏ باشد.

نیاسین به کنترل قند خون کمک می ‏کند و فعالیت هورمون انسولین را تنظیم می ‏کند.

ویتامین B6 برای تجزیه و ترکیب کربوهیدرات‏های بدن (قند و نشاسته) ضروری می ‏باشد، مخصوصاً برای تجزیه گلیکوژن (فرم ذخیره ای قندها در سلول‏ های ماهیچه ‏ای و کبد).

120 گرم گوشت مرغ حدود 32 درصد از نیاز ما به ویتامین B6 را برطرف می ‏سازد.

 سلامت قلب و عروق:

B6 علاوه بر شرکت در متابولیسم انرژی که در قسمت بالا توضیح داده شد، در ساخت مولکول ‏های فعال زیادی نیز نقش دارد. وقتی سطح B6 سلول‏ ها کافی نباشد، توانایی گروه‏ های متیل نیز کاهش می‏ یابد. یکی از نتایج فقدان گروه متیل این است که مولکول ‏هایی که باید به طور طبیعی به مولکول ‏های دیگری تبدیل شوند، نه تنها تغییر نمی ‏کنند، بلکه روی هم انباشته می‏ شوند. یکی از این مولکول‏ها هموسیستئین است که اگر سطح آن در رگ‏ های خونی افزایش ‏یابد، موجب آسیب به دیواره ‏ی رگ‏ ها می ‏شود.

چگونه بخوریم؟

با مرغ غذاهای زیاد و متنوعی را می ‏توان تهیه کرد که من چند نمونه از آن ها را برای ‏تان ذکر می ‏کنم و طرز تهیه ‏شان در همین سایت و در بخش "آشپزی اینترنتی" موجود است:

مرغ پارمچان ، مرغ انگشتی با سس عسل ، مرغ ترش و شیرین ، مرغ مغزدار شکم‏ پر ، ته چین مرغ ، خوراک مرغ و آویشن ، شنیسل مرغ ، بریانی مرغ با ماست ، دلمه مرغ ، مرغ کنتاکی ، خوراک مرغ و کرفس ، کتلت مرغ ، خورش مرغ ترش ، کروکت مرغ ، پته مرغ ، کوفته مرغ ، آبگوشت مرغ ، سالاد مرغ و فلفل و خیلی غذاهای دیگر.

نان به عنوان کالایی اساسی و ضروری دارای اهمیت ویژه‌ای در سبد مصرفی خانوار‌ها است. نان‌هایی که با آرد کامل و سبوس‌دار تهیه می‌شود، نسبت به نان‌ تهیه شده با آرد سفید به مراتب ارزش غذایی بالاتری دارد و مصرف روزانه آنها مقداری از نیاز روزانه بدن به املاح، پروتئین، فیبر و ویتامین‌ها را تأمین می‌کند

تافتون یکی از نان‌های است که سهم بسزایی در سبد مصرفی خانوارها دارد و میانگین مصرف آن بسیار بیشتر از سایر نانها است.

تافتون نانی گرد و نازک است که دارای منافذ ریز بوده و بافت داخلی و پوسته آن تا حدودی به هم چسبیده هستند بطوری که قابل تفکیک نیستند.

نان تافتون با اضافه کردن خمیر مایه و حرارت مستقیم پخت می‌شود که در صورت رعایت اصول پخت‌، بوی مطبوع و مزه خوب، عدم چسبندگی و درآمدن به شکل توده خمیر در دهان و فرورفتگی‌های زیاد و سطح یکنواخت از نشانه‌های نان تافتون مرغوب خواهد بود.

نگهداری تافتون نیز از اهمیت بالایی برخوردار است بطوری که در صورت نگهداری خوب از آن‌، میزان ضایعات کاهش چشمگیری خواهد داشت.

یکی از روش‌های نگهداری نان قرار دادن در فریزرهای خانگی و عدم نگهداری طولانی مدت آن در یخچال است.

با توجه به مصرف بالای نان در ایران توجه به نوع پخت و آرد مورد استفاده بسیار مهم است. نانی که از آرد سبوس‌دار تهیه می‌شود و با خمیر مایه و بدون استفاده از جوش شیرین به عمل می‌آید و با حرارتی ملایم، یکنواخت و شعله غیرمستقیم پخته می‌شود، سالم‌ترین نان‌ است.

نان‌هایی که با استفاده از خمیر مایه تهیه می‌شود، از ارزش تغذیه‌ای بالایی برخوردار است، قابلیت هضم خوبی دارد و ضایعات و دورریزی آن ها بسیار کمتر از نان‌های تهیه شده با جوش شیرین است و عطر و بوی این نان‌ها به هیچ‌وجه قابل قیاس با نان‌های جوش شیرین‌دار نیست و ماندگاری بهتری دارد.

یک نان خوب، ظاهر سالم، کاملا برشته، پخته شده دارد و در سطح آن سوختگی مشاهده نمی شود و طعم، مزه و بوی خوشایند ،دارای بافت نرم و یکنواخت است و قابلیت برش پذیری‌ مطلوب دارد.

بستنی، محصول لبنی منجمدی است که از ترکیب و فرایند مناسب خامه و بعضی از فراورده‌های لبنی با شکر و مواد طعم‌دهنده به دست می‌آید و می‌تواند حاوی پایدار‌کننده‌ها، قوام دهنده‌ها و رنگ نیز باشد.

ارزش غذایی بستنی به ارزش غذایی مواد اولیه ای که در ساخت بستنی مصرف می‌شوند، بستگی دارد. به عنوان مثال چربی بستنی ۳-۲ برابر چربی شیر است و پروتئین بستنی کمی بیش‌تر از شیر می‌باشد؛ در ضمن حاوی مواد غذایی دیگر مانند میوه، تخم‌مرغ و شکر می‌باشد. این‌ها ارزش غذایی بستنی را افزایش می‌دهند.

هم‌چنین بستنی یکی از عالی‌ترین منابع انرژی می‌باشد که ۳- ۲ برابر شیر چربی دارد و بیش‌تر از نصف مواد جامد آن قند(ساکارزو لاکتوز) است؛ بنابراین انرژی بالایی دارد.

بستنی به دلیل داشتن ارزش غذایی بالا، برای کودکان و افراد لاغری که می خواهند چاق شوند، خوراکی مفیدی است.

همانند شیر، بستنی منبع غنی از ویتامین است؛ ویتامین‌هایی که بدون آن‌ها رشد و سلامتی انسان دچار اختلال می‌شود. بستنی منبع عالی از ویتامین A، منبع خوبی برای ویتامین‌های B1 (تیامین) ، B2 (ریبوفلاوین) ، B3 (نیاسین) و ویتامین E می‌باشد. در بستنی میوه‌ای ویتامین C نیز موجود است.

مواد جامد بدون چربی شامل پروتئین، قند و مواد معدنی مانند سدیم، پتاسیم، گوگرد، کلسیم و فسفر بوده که برای رشد و سلامت انسان ضروری است.

بستنی به دلیل داشتن ارزش غذایی بالا، برای کودکان و افراد لاغری که می خواهند چاق شوند، خوراکی مفیدی است.

خصوصیات یک بستنی خوب:

با وجود توجه کافی در تمام جنبه‌های تولید، گاهی معایبی در محصول تولیدی مشاهده می‌شود، به عنوان مثال اختلاف در میزان شیرینی، موجب بروز تفاوت اساسی در طعم و مزه می‌گردد. بستنی باید دارای ظاهر مطلوب (نسبتاً سنگین و تا اندازه‌ای قابل جویدن) بوده و تمام اجزای تشکیل‌دهنده‌ی آن با نسبت‌های معین (نه بیش از حد) به خوبی با هم مخلوط شود؛ به عنوان مثال در صورتی که بستنی خیلی شیرین یا خیلی بی‌طعم باشد، معایب مشخصی حاصل می‌گردد. درجه‌ی حرارت بستنی در هنگام خوردن، از نظر تشخیص طعم آن اهمیت زیادی دارد. درجه‌ی حرارت برای این منظور، بستگی به میزان ماده‌ی خشک و افزایش حجم بستنی دارد؛ ولی در صورت پایین بودن دما، ذائقه به وسیله‌ی سرما بی‌حس شده و قضاوت در مورد خصوصیات کیفی آن میسر نخواهد شد. در صورت بالا بودن دما، احتمالاً بستنی ذوب شده و مقدار زیادی از خصوصیات خود را از دست خواهد داد.

معایب زیادی ممکن است در طعم و بافت بستنی ایجاد شود. بسیاری از معایبی که به طعم بستنی مربوط هستند، در اثر مصرف مواد اولیه‌ی نامرغوبی است که به مدت طولانی و با روش‌های نامناسب در انبار نگه‌داری شده اند. با اعمال مدیریت دقیق می‌توان از بروز چنین معایبی جلوگیری کرد.

بیش‌ترین معایب حاصل شده در طعم و مزه‌ی بستنی، مربوط به مصرف فراورده‌های لبنی ترش شده با کیفیت پایین، کره نگه‌داری شده در شرایط نامناسب یا تغییرات ایجاد شده در طعم در اثر عمل‌آوری نادرست می‌باشد. در صورتی که شیر و فراورده‌های آن در دمای نسبتاً بالا حرارت داده شود، «طعم پختگی» در آن ظاهر می شود که در محصول نهایی نیز باقی خواهد ماند. بعضی مواقع شیرخشک نیز ممکن است دارای طعم مزبور باشد که در نتیجه باید از مصرف آن خودداری شودد. برای جلوگیری از ایجاد طعم مزبور، توصیه می‌شود از مواد اولیه با کیفیت بالا و فرایند صحیح استفاده شود.

بیش‌ترین معایب حاصل شده در طعم و مزه‌ی بستنی، مربوط به مصرف فراورده‌های لبنی ترش شده با کیفیت پایین، کره نگه‌داری شده در شرایط نامناسب یا تغییرات ایجاد شده در طعم در اثر عمل‌آوری نادرست می‌باشد.

اسیدیته‌ی شیر و خامه ممکن است در اثر نگه‌داری نامناسب افزایش یافته و باعث ترش شدن آن‌ها شود.

هم‌چنین اگر آمیخته‌ی بستنی به طور صحیح عمل‌آوری نشده و قبل از انجماد در دمای بالاتر از ۷ درجه ی سانتیگراد نگه‌داری شود، ممکن است اسیدی و ترش گردد. با انتخاب، نگه‌داری و جابجایی صحیح اجزای تشکیل دهنده‌ی بستنی و عمل‌آوری مناسب آمیخته، می‌توان از بروز معایب مزبور جلوگیری کرد. بعضی از انواع شیرها ممکن است طعم علوفه‌ای خاصی داشته باشد که باید از مصرف چنین شیرهایی در تهیه بستنی خودداری گردد. در صورتی که کره و سایر چربی‌ها در محدوده‌ی زمانی لازم مصرف نشده و در شرایط انباری صحیحی نگه‌داری نشوند، ممکن است تند یا اکسیده گردند.

هر گونه چربی مشکوک به دارا بودن طعم نامطبوع، نباید در بستنی‌سازی مورد استفاده قرار گیرد، زیرا طعم ناخوشایند چربی به آسانی در محصول نهایی قابل تشخیص خواهد بود.

تغییر طعم در اثر نگه‌داری

اگر بستنی به مدت طولانی نگه‌داری شود، ممکن است مقداری از طعم خود را از دست داده و طعم‌های نامطلوب از سردخانه جذب آن شود. به ویژه اگر درجه‌ی حرارت سردخانه در نوسان باشد، سفت‌تر می گردد. این معایب را می‌توان با استفاده از سیستم صحیح انبار‌داری و جلوگیری از نگه‌داری طولانی مدت بستنی، کاهش داد.

یک فنجان لوبیای چیتی یا 193 گرم از آن 670 کالری دارد که از این میزان، 21 کالری آن به چربی، 483 کالری از آن به کربوهیدرات موجود در لوبیا و 165 کالری به پروتئین موجود در آن اختصاص دارد.

این ماده غذایی فاقد کلسترول بوده و قند موجود در آن در مقایسه با انواع لوبیا کمتر است. لوبیا چیتی به دلیل داشتن پروتئین فراوان، منبع غذایی مفیدی برای تأمین پروتئین روزانه و پیشگیری از ابتلا به اختلالات کلیوی و پوکی استخوان به شمار می‌رود.

گفتنی است میزان پروتئین موجود در این نوع لوبیا از انواع دیگر آن بیشتر است.

این ماده غذایی منبع مناسبی از ویتامین «ث» بوده، همچنین میزان کلسیم، آهن، سدیم و پتاسیم موجود در این نوع لوبیا قابل توجه است.

تیامین، منیزیم، نیاسین و فسفر از جمله مواد معدنی موجود در این لوبیا است. قرار دادن میان‌وعده‌های غذایی حاوی لوبیا چیتی در پیشگیری از سرطان روده بزرگ نقش مهمی دارد.

اکثر مواد غذایی بویژه مواد غذایی پرچرب سبب افزایش هورمون لپتین در خون می‌شود.

تحقیقات نشان می‌دهد این هورمون نقش مهمی در افزایش اشتها و ابتلا به اضافه وزن دارد.

این در حالی است که رژیم غذایی حاوی لوبیا چیتی باعث ترشح حداقل میزان لپتین در خون شده و از ابتلا به چاقی ناشی از افزایش اشتها پیشگیری می‌کند.

يكي از تنقلاتي كه در ايام عيد بسيار مصرف مي‌شود آجيل است. در ديد و بازديدهاي هر روزه، حتما مقدار قابل توجهي آجيل هم نوش جان مي‌كنيد. اما خوب است نكاتي در مورد آجيل و فوايد آن هم بدانيد.

مصرف آجيل به عنوان بخشي از يك رژيم غذايي سالم و متعادل، براي حفظ سلامت قلب بسيار مفيد است. در حقيقت مصرف گردو، بادام و ساير مغزها باعث كاهش كلسترول خون مي‌شود و از آنجا كه شرايط نگهداري و حمل اين مواد به محل كار يا مدرسه نيز بسيار راحت است، مي‌توان به عنوان ميان‌وعده‌اي مغذي نيز از آنها استفاده كرد.

مطالعات در اين زمينه نشان مي‌دهد در افرادي كه از آجيل به عنوان يك رژيم غذايي براي سلامت قلب استفاده مي‌كنند، ميزان كلسترول مضر خون كاهش مي‌يابد. خوب است بدانيد بالا بودن ميزان اين نوع كلسترول در خون از دلايل اصلي بيماري‌هاي قلبي است.

همچنين با مصرف مناسب اين مغزها مي‌توان از ايجاد لخته‌هاي خوني جلوگيري و از بروز حمله‌هاي قلبي نيز پيشگيري كرد.

البته تمام اين موارد به عنوان يك پيشنهاد مطرح شده و هنوز صددرصد ثابت نشده‌اند.

آجيل، حافظ سلامت قلب

البته بسته به نوع آجيل، اين موضوع فرق مي‌كند؛ محققان بر اين عقيده‌اند كه بيشتر انواع آجيل داراي مواد زير هستند كه موادي مفيد براي سلامت قلب مي‌باشند.

چربي غيراشباع: هنوز دليل اصلي اين مطلب مشخص نشده اما معلوم شده است كه چربي مفيد موجود در آجيل سطح كلسترول مضر خون را كاهش مي‌دهد.

اسيدهاي چرب امگا3: بسياري از آجيل‌ها داراي ميزان خوبي از اسيدهاي چرب امگا 3 هستند. امگا3 از انواع مفيد اسيدهاي چرب است كه به سلامت قلب كمك مي‌كند. اين اسيدهاي چرب در مواد ديگري مانند گوشت بسياري از ماهي‌ها نيز يافت مي‌شوند ولي آجيل يكي از بهترين منابع گياهي آن است.

فيبر: همه انواع آجيل، ميزان زيادي فيبر دارند كه باعث كاهش ميزان كلسترول مي‌شود. همچنين موجب حس سيري در فرد شده و باعث مي‌شود كه كمتر غذا بخورد. مصرف فيبر در پيشگيري از ديابت نيز موثر است.

ويتامين E: البته محققان هنوز به اين مطلب اطمينان ندارند ولي فكر مي‌كنند كه ويتامين E مي‌تواند رشد و افزايش پلاك در شريان‌ها را كه موجب باريك شدن آنها و در نتيجه درد قفسه سينه و حمله‌هاي قلبي مي‌شود را كنترل و متوقف كند.

مصرف آجيل به چه مقدار؟

آجيل شامل مقدار بسيار زيادي چربي است (حدود 80‌‌درصد آجيل را چربي تشكيل مي‌دهد) و با وجود اين كه بيشتر اين ميزان چربي براي سلامتي مفيد است اما باز هم مقدار زيادي كالري دارد. به اين دليل است كه بايد آجيل را در حد اعتدال مصرف كنيم. در حقيقت بهتر است آجيل را جايگزين بخشي از موادي بكنيد كه چربي اشباع دارند مانند گوشت قرمز، تخم مرغ و محصولات لبني.

طبق نتايج ارائه شده توسط موسسه غذا و دارو(FDA)، مصرف روزانه 5/ 42 گرم از انواع آجيل مانند بادام، فندق، بادام زميني، گردو و پسته مي‌تواند خطر احتمال به بيماري‌هاي قلبي را كاهش دهد. البته باز هم بايد دقت كنيد كه مصرف آجيل بايد بخشي از رژيم غذايي شما باشد. به اين معني كه تصور نكنيم خوردن آجيل و كم نكردن مصرف چربي‌هاي اشباع موجود در لبنيات و گوشت مي‌تواند سلامت قلب شما را بيمه كند.

برنج که به نام های دوئی، چاپول، ریس، روزی ، رونز، ارز، ثمن، ری، اوریزا و گرنج نیز نامیده می شود، دارای طبع سرد و خشک است.

مشخصات

برنج گیاهی است علفی یکساله مخصوص مناطق گرم پر آب. معروف است که از نظر شرائط اقلیمی محل رویش برنج باید سر در آتش و پا در آب باشد. ارتفاع ساقۀ آن حدود 4/1-1 متر. برگها ی آن باریک و دراز  نوک تیز و گلهای آن به صورت سنبلکهایی با دم کوتاه در اطراف محور گل دهندۀ گیاه ظاهر می شود و میوۀ آن به شکل خوشه ای متشکل از سنبلکها در انتهای ساقه در می آید. در مورد بعضی از ارقام، خوشه برنج دارای ریشک است ودر مورد بعضی از ارقام بدون ریشک می باشند. در هر سنبلک سه گل وجود دارد که یکی از گلها که در راس واقع شده کامل و بارور و دو گل دیگر که در طرفین آن قرار دارند عقیم هستند. میوه را که یک دانۀ برنج در آن قرار داردشلتوک نامند.

برنج از آسیا برخاسته است و از روز گاران کهن در چین ، ژاپن، هندوچین و هندوستان و پس از آن در جاوه ، سیلان ، اندونزی ،مصر، ماداگاسکار،برزیل ، امریکا،جنوب اروپاو عد های از سایر مناطق دنیا حتی در جنوب شوروی سایق نیز در مناطق گرم مانند سرزمین کوبان کاشته می شود. در ایران انواع آن در مناطق شمال ایران ودر جنوب در خوزستان و در نواحی گرمسیر فارس و اصفهان کاشته می شود.

از نظر شکل ظاهری به طور کلی دو نوع برنج وجود دارد، نوع هندی که دانۀ دراز است و باریک و خیلی مرغوب که قسمت عمدۀ برنجهای مرغوب صدری ایران از آن نوع می باشد. نوع دوم ژاپنی که دانۀ گرد و ریز است که در ایران به نام برنج گرده معروف می باشد.

از نظر تطابق با شرایط اقلیمی رویش نیز 4 گونه اصلی مختلف وجو دارد .

برنجی است که در اراضی جلگه ای آبگیر کاشته می شود و به آب زیادی احتیاج دارد. Riz cultive1.

برنجی است که دارای چسبندگی می باشد ودر مناطق پر آب کاشته می شود و ژاپنی ها بیشتر Riz glutant2.

این دونوع را دوست دارند این برنج نیز به آب زیاد احتیاج دارد.

یا برنج مواج که معمولا به طور شناور در آب می روید و در تایلند و نواحی که Oryza  fluitans یا Riz  flottant3.

اراضی گود را سیلاب فرا می گیرد کاشته می شود و پس از بزرگ شدن بوته ها در بعضی قسمت عمق آب تا چند متر می رسد که نهال برنج در آن به طور شناور به رشد خود ادامه می دهد.

که در اراضی بلند آب و مرتفع نسبتا خشک و کم آب کاشته می شوند.Oryza  Montana  Riz  de montagne4.

یک دانه شلتوک به ترتیب از خارج به داخل ، شامل پوست برنج است که در موقع کوبیدن برنج آن را از شلتوک می گیرند و پس از آن غشای قهو ه ای رنگی است که قسمت عمدۀ ویتامینها و مواد معدنی برنج در آن قرار دارد و آن را به انگلیسی تیکی تیکی نیز می نامند و آخر مغز سفید پر از نشاسته برنج است که پس از سفید کردن برنج قهو ه ای و برداشتن غشای تیکی تیکی به صورت برنج سفید در بازار عرضه می شود.  تکثیر برنج از طریق کاشت شلتوک برنج در اوایل بهار در خزانه است و پس از این که گیاه چند برگه شد آنها را در مزارع غرقاب شده می کارند. انواع برنجهای زودرس پس از 90 -70 روز و برنجها ی دیر رس در اوایل زمستان پس از 150 – 120 روز می رسد.

خواص _کاربرد

مسلم شده است که در جریان گرفتن پوست و سفید کردن دانۀ برنج مقدار قابل ملا حظه ای از ویتامینها و خواص آنتی نوری تیک یعنی (ضد التهاب عصبی) شلتوک از دست می رود، زیرا این مواد در پوست و در غشای قهو ه ای برنج وجود دارد.[برکیل  ولز]. به علاوه طبق بررسی ها روشن شده است که مقدار ویتامیههای موجود در دانۀ سفید شده نیز در طول مدت زمان انبارداری برنج بخصوص اگر مدت درازی باشد کم می شود و به عبارت دیگر برنج تازه دارای ویتامین بیشتری از برنج کهنه است [کو ندو – اوکامار]. دانۀ برنج دارای مواد غذایی است که تحریکات Euphorbia احشاو اندرونۀ معده ر اآرام می سازد [هاو]و در چین از مخلوط آرد برنج و نوعی گیاه فرفیون به نام ساییده شده و نرم ضمادی درست می کنند که برای خنثی کردن سم یک نوع سفره ماهی به نام Pilu lifera

استینگ ری بسیار مفید است [ویدال]. دانه های جوانه زدۀ برنج یا مالت برنج به عنوان مقوی معده به کار می رود و به طور کلی تونیک وبرای تقویت بدن خیلی نافع است [روا، هاو و دیگران]. آب برنج کننده و مدر است و ترشحات زیاد اسهال و اسهال خونی را تسکین می دهد. برای ورمهایروده ای و استفراغهای خونی و خونروی از بینی و شست و شوی زخمهای بد بسیار نافع است [استوارت – کروست و پتلو ].دم کردۀ کلش و کاه نوعی از برنج به عنوان داروی ضد اسهال خونی و روماتیسم [هو] ونقرس [ویدال] به کار می رود.

خاکستر کاه وساقه های برنج چسبناک برای ریختن روی زخم و التیام و اگر در آب مخلوط شود مایع حاصله برای رفع تشنگی و التیام بو اسیر مفید است[هاو].جوشاندۀ ریشه ها وساقه های زیر زمینی برنج در موارد کمی ترشح ادرار تجویز می شود[گررو].

آرد برنج را می توان در ضماد های نرم کننده به کار برد [فوکود]. ضمنا کمپرس آن خاصیت کاهش تب دارد [پتلو]. مهمترین قسمت برنج تیکی تیکی است که از موادی که از تراشیدن و سفید کردن دانۀ برنج حاصل می شود به   بکار می رود. B1 دست می آید وبرای معالجۀ بیماری بری بری یعنی بیماری ناشی از کمبود ویتامین

برنج چون دارای نشاستۀ فراوان است از نظر اصول از غلات مناسب برای نان است ولی چون مقدار گلوتن آن خیلی کم است چسبندگی آرد گندم را ندارد و بنابراین نمی توان نان معمولی از آن تهیه کرد اما در صنعت شیرینی سازی از آن نانها ی شیرینی با قطع و اندازه کوچک تهیه می کنند. از برنج در کشورهای خاور دور نوعی نوشایه الکلی به نام ساکه در ژاپن تهیه می شود که چون ضمن تخمیرنشاستۀ برنج الکل آمیلیک تولید نمی شود سمیت آن از الکل گندم و چاودار کمتر است و آسانتر تصفیه می شود. آرد برنج از نظر مواد از ته و مواد چرب خیلی فقیر تر از آرد گندم می باشد.

در مورد طبیعت برنج حکمای طب سنتی اتفاق نظر ندارند عده ای آن را از نظر حرارت وبرودت کمی گرم و عده ای دیگر کمی سرد و برخی نیز معتدل می دانند ولی به هر حال از نظر تری و خشکی آن را خشک می دانند. در مورد خواص آن نظرهای مختلف دارند و نتیجه این است که اگر برنج ر ابه صورت چلو آبکش در آورند یعنی پس از ریختن آب آن را بگیرند و نرم کنند کمی سرد است و آب آن که دور ریخته می شود کمی گرم است ولی اگر کتهکنند یعنی آب آن را نگیرند آن را گرم می دانند.

در مورد خواص برنج معتقدند که ایجاد خواب می کند و خواب آور است و خوابی نیکو می آورد. تشنگی را رفع می کند و اسهال صفراوی را تسکین می دهد .چاق کننده است و تولید اسپرم را افزایش می دهد وبرای شکم روش ودرد روده ها و زخم روده ها و اسهال خونی و اختناق رحم و امراض کلیه و مثانه نافع است . رنگ صورت را جلا می دهد و اگر با شیر و شکر خورده شود خیلی مقوی است و نیروی جنسی را تقویت می نماید و تولید  اسپرم  را افزایش می دهد. اگر با دوغ تازه و سماق خورده شود تشنگی را فرو می نشاند و آشفتگی ودل به هم خوردگی و اسهال صفراوی را آرام می نماید.

خوردن برنج رنگ چهره را در خشان می کند و اخلاط صالح تولید می نماید و برای اشخاصی که مبتلا به سل هستند خصوصا اگر با شیر الاغ پخته شود در مواردی که تب عفونی نداشته باشند خیلی مفید است ،زیرا زخم را پاک می کند و گوشت نو می آورد. خوردنحریره یا فرنی آرد برنج که با پیه کلیۀ بز پخته شده باشد برای رفع اسهال و دل درد و زخم روده ها بسیار نافع است .گویند اگر برنج را بو بدهند و سرخ کنند تا حدی که سرخ تیره شود ولی سیاه نشودونسوزد و مقدار 60 – 40 گرم آن را در 60 – 40 گرم آب بخیسانند و پس از 12 – 10  ساعت که خیسانده شد بخورند برای دفع کرم معده و دل به هم خوردگی که از رطوبت و حرارت باشد نافع است. اگر برنج سفید را در آب بخیسانند و آب صاف شدۀ آن را بخورند برای بند آوردن اسهال و قطع قاعدگی مفید است.

اگر برنج را با ساقه های زیر زمینی گیاه مرغ ساییده و با کمی نبات سفید مخلوط کرده ودر آب خالص بسایند و شیرۀآن را بخورند برای قطع خونروی از سینه و اخلاط خونی سینه مفید است.

خوردن آب جوشاندۀ برنج برای معده و روده بسیار مفید است و اگر با هم وزن آن شیر مخلوط و خورده شود برای افزایش تولید اسپرم نافع است. کشیدن کرد برنج به بینی برای بند آوردن خون مفید است . اگر جواهر را با آب جوشاندۀ برنج بشویند چرک آن را پاک کرده و جلا می دهد و همچنین اگر آرد بسیار نرم برنج را با آب به جواهر بمالند و خشک نموده با آب بشویند و این کار را چند بار تکرار نمایند جواهر بسیار صاف و با جلا می شود. از آرد برنج برای تسکین و رفع قرمزی ناحیه دستگاه تناسلی اطفال که به علت آلوده شدن به ادرار تحریک شده باشد استفاده می شود. چون مقدار چربی آرد برنج خیلی کم است در استعمال خارج که به صورت گرد برای رفع التهاب پوست مصرف می شود اگر به تنهایی مصرف شود پوست را خشک می کند و چربی پوست را می گیرد به این جهت معمولا برای رفع این عیب آن را مخلوط با نشاسته و پودر تالک مصرف می کنند.

نظری به تحقیقات جدید در مورد خواص برنج

از روزگاران کهنبرنج برای درمان فشار خون بالا و اختلالات کلیوی مورد توجه حکما و دانشمندان بوده است. تحقیقات جدید نیز نشان می دهد که برنج بخصوص در مقایسه با سایر مواد نشاسته ای نظیر سیب زمینی در مورد بیماران قند که هنوز وابسته به مصرف انسولین نشده اند، ترکیب وساخت کلسترول را کاهش می دهد و مقدار قند خون و انسولین خون را در یک حالت تعادل مناسبی نگه می دارد .

دکتر والتر کمپنر از مرکز پزشکی دانشگاه دوک از اولین محققانی بود که در دهۀ 1940 رژیم غذایی برنج را برای در مان فشار خون بالا در اختلالات کلیوی توصیه می کرد و شواهد علمی گستردهای در دست است که این رژیم و این توصیه آثار کار سازی داشته است رژیم یاد شده حداقل در ماه اول شامل برنج بدون نمک و میو ه ها می باشد. دکتر کمپنر می گوید البته من دقیقانمی دانم مادۀ فعال موجود در برنج که چنین اثری دارد چیست ولی فکر می کنم چون برنج برای محدود کردن مقدار سدیم در بدن موثر بوده و در عین حال تاثیر محسوسی نیز در کم کردن وزن دارد شاید به این دلیل است که برای کاهش فشار خون ورفع اختلالات کلیوی موثر است . محققان دیگری در هندوستان نیز نظیر چنین خاصیتی را در برنج برای کاهش فشار خون تجربه کرده اند .

اخیرا گروهی که به طور کاهش وزن، رژیم برنج را برگزیده بودند به عنوان خواص جانبی آن مشاهده کرده اند که بین افراد گروه،اشخاصی که مبتلا به بیماری سودا یا پزو ر یاریس بوده اند و سالها با مصرف انواع داروهاهیچ نتیجه ای برای درمان نگرفته اند در دوران رژیم برنج بهبودی حاصل کرده اند .

برنج به عنوان عامل ضد تومور

برنج نظیر سایر دانه ها منبع غنی از مهار کننده های پروتئاز است که در به تاخیر انداختن رشد سرطان بسیار موثر می باشد. به علاوه با آزمایشهایی که در جانوران شده تایید گردیده است که سبوس برنج برای کاهش خطر ابتلا ء به سرطان معده تاثیر دارد ولی البته نه به اندازه سبوس گندم. در سال 1981 دانشمندان ژاپنی در ساپورو بریوریس سه مادۀ ضد تومور از سبوس برنج جدا نمودهاند ترکیبات برنج تومورهای سفت را در موش سرکوب کرده است. یکی از دانشمندان امریکایی مصرف سرانه انواع غذا ها را از نظر اثری که در پیش گیری بیماری ها دارند مطالعه نموده و در یافته است اشخاصی که رژیم غذایی روزانه آنها بیشتر از برنج همراه حبوبات و ذرت شیرین است کمترین نرخ ابتلابه بیماری سرطان کولون و پستان و پروستات را دارند.

برنج دارویی برای معالجه اسهال

از قرنها پیش در طب سنتی دنیا معمول بوده است که از جوشاندۀ برنج برای معالجۀ اسهال کودکان استفاده می شده است. اولین توصیه در این مورد در 3000سال قبل به سانسکریت نوشته شده است ولی تنها اخیرا این خاصیت برنج مورد توجه و تایید دانشمندان جهان قرار گرفته است. مثلا مرکز بین المللی تحقیقات در مورد بیماری های مربوط به اسهال در بنگلادش دورۀ کار آموزی برای مادران در روستا ها ترتیب داه و به آنها آموزش می دهد که چطور از آب جوشانده برنج و نمک طعام از طریق خوردن برای درمان اسهال استفاده کنند. دستور سادۀ این مرکز این است ((دو مشت برنج را در یک لیتر آب جوشانیده و یک قاشق ماست خوری نمک طعام در آن مخلوط نمایید))وبتدریج بخورید .آزمایشها و گزارشها ی عمومی محققان حاکی است که محلول جوشاندۀ برنج و نمک ، اسهال را در زمان محدودی تسکین می دهد و آب بدن را جبران می نماید و تخلیه را تنظیم کرده اسهال را درمان می کند.

برنج برای مبارزه با سنگ کلیه

اگر سنگ کلیه از جنس کلسیم است توصیه زیر را که محصول تحقیقات جدیدی است مورد  توجه قرار دهید.

طبق نظر محققان ژاپنی خوردن سبوس برنج در حدود ده گرم دوبار در روز برای جلو گیری از تشکیل سنگ کلیه کلسیومی بسیار موثر است . این محققان رژیم سبوس برنج را روی 70 بیمار که در عین حال از خوراکی های غنی از کلسیم نیز استفاده می کرده اند آزمایش نموده اند. کلیه داوطلبانی که در مدت 3 ماه تا 3 سال طیق دستور از مقدار کافی سبوس برنج استفاده کرده اند مقدار کلسیم در ادرار آنها خیلی کاهش یافته و به تعداد کمتری سنگ کلیه با ترکیبات کلسیم داشته اند. محققان ژاپنی تاثیر سبوس برنج را در این مورد در ردیف تاثیر دارو های شیمیایی ضد سنگ می دانند با این تفاوت که دارای عوارض جانبی نمی باشد. به نظر می رسد ترکیبات فیتیک اسید یا فیتاتهای موجود در سبوس برنج، جذب روده ای کلسیم ناخواسته را متوقف می کند ودر نتیجه این ماده داخل ادرار نشده و سنگی تشکیل نمی شود .معمولا نشانۀ آغازتشکیل سنگ کلیه از نوع کلسیم ،وجود مقدار زیاد غیر عادی کلسیم در ادرار می باشد. این حالت را به اصطلاح فنی پزشکی ها یپر کلسیوریا گویند.

توجه:

1.اشخاصی که به دلایل خاصی بدن آنها نیاز به کلسیم دارد نباید از سبوس برنج استفاده کنند.

2.اگربرای تهیه جوشانده برنج برای مبارزه با اسهال از دانه های طبیعی برنج قبل از این که قشر زرد رنگ دانه برنج زیر پوست گرفته شود یعنی از برنج قهو ه ای استفاده شود، تاثیرش خیلی بیشتر است.

3. خوردن برنج باید به مقدار معتدل و به عنوان قسمت محدودی از غذا با شد.

مطالعات دانشمندان ژاپنی در سال 1981 نشان می دهد اشخاصی که قسمت عمدۀ غذای آنها برنج است نظیر اشخاصی که در خوردن ماهی نمک سود و خشک و سبزی های شور نظیر خیار شور ، افراط می کنند، بیشتر در معرض خطر سرطان هستند.

4. طبق نظر حکمای طب سنتی ایرانی خوردن پوست خشبی زرد برنج که بسیار نرم ساییده شده باشد ممکن است مسمومیت ایجاد نماید.

موارد استفاده :

برنج دارای خاصیت افزایش دهنده ی اسپرم، ضد عطش، کم کننده ی ترشحات بدن و زیاد کننده ی شیرمادر می باشد. همچنین از آن در مواردی مانند : فشار خون، زخم روده، بی خوابی، واریس، بیماریهای مثانه، اسهال خونی، اسهال صفراوی، نقرس، اضطراب ، تقویت کبد، تقویت کلیه، زخم معده، استفراغ، سرماخوردگی، گواتر، سوء هاضمه و دل پیچه نیز استفاده می گردد.

مضرات :

·         زیاده روی در مصرف سبوس برنج تاثیر سمی دارد و همچنین موجب سردرد و افسردگی می شود و حتی در زنان بادار ممکن است موجب سقط جنین گردد.

·         زیاده روی و مصرف بی رویه برنج موجب جوش صورت، سسی و ضعف بدن، یبوست، اسیدی شدن خون و قولنج می شود.

·         اشخاص مبتلا به قند خون ، یبوست، تب، آسم و کولیت باید در مصرف برنج احتیاط نمایند

روغن بادام تلخ سرفه را بهبود بخشیده و ضدسرماخوردگی است اما در مصرف آن باید دقت کرد.
بادام میوه ای است که به دو شکل تلخ و شیرین یافت می شود ولی بادام تلخ دارای خواص بیشتری است. روغن بادام تلخ برای تنگی نفس، سرفه و ورم ریه مفید است.
بادام تلخ، سنگ کلیه و قولنج را برطرف می کند. همچنین در درمان سرماخوردگی و سرفه موثر است.
ریختن یک قطره روغن بادام تلخ در گوش برای رفع زنگ زدن گوش مؤثر است.
روغن بادام خاصیت مسهلی دارد و ضد سرماخوردگی است و خشکی و چین و چروک پوست را برطرف می کند. ریشه درخت بادام برای پاک کردن طحال و کلیه و دفع کرم روده موثر است.
مغز بادام تلخ مخلوط شده با سرکه، درمانی موثر برای بیماری های پوستی و تقویت موها است. از آن جا که بادام تلخ دارای اسید سیانیدریک است باید در مصرف آن دقت کرد.

بادام زميني Peanut

نام علمی Arachid

بادام زميني گياه بومي برزيل بوده و از آنجا به نقاط ديگر دنيا راه يافته است .آب و هواي گرم براي كشت اين گياه مناسب مي باشد . بادام زميني گياهي است يكساله داراي ساقه اي راست كه ارتفاع آن در حدود 30 سانتيمتر مي باشد . برگهاي آن مركب از دو زوج برگچه است گلهاي آن دو نوع متفاوت برنگ زرد مي باشد كه پس از تلقيح ، دم گل خم شده و به سطح خاك مي رسد و سپس بتدريج در خاك فرو رفته و ميوه در داخل خاك تشكيل مي شود .

ميوه بادام زميني بطول تقريبي 4 سانتيمتر است و دريا پوسته شكننده برنگ خاكستري مايل به زرد مي باشد .

بر روي پوسته يك تا سه برجستگي مشاهده مي شود كه هر يك محل دانه ها را نشان مي دهد .

دانه بادام زميني تقريبا مانند فندق برنگ سفيد مايل به زرد بوده ولي تخم مرغي شكل است .پوسته نازكي دانه را پوشانده كه برنگ قرمز قهوه اي است .

بادام زميني داراي موادي مانند آراشين Arachin ، كوناراشين Conarachin ، چربي ، پروتئين و ويتامين هاي مختلف است .

خواص داروئي:

بادام زميني از نظر طب قديم ايران متعادل است . چون بادام زميني دري پروتئين مي باشد بنابراين از نظر غذايي بسيار مهم است .

1-براي تقويت ريه و طحال مفيد است .

2-كلسترول خوب خون را بالا مي برد .

3-درد معده را از بين مي برد .

4-نرم كننده سينه است .

5-سرفه خشك را برطرف مي كند .

6-شير را در مادران شير ده زياد مي كند.

7-ملين است .

8-بسيار مقو ي است .

9-براي تقويت قواي دماغي مفيد است .

10-به هضم غذا كمك مي كند .

مضرات :

بادام زميني با اينكه غذاي بسيار مقوي و خوبي است بعلت اينكه داراي روغن هاي اشباع شده مي باشد كلسترول خون را بالا برده و باعث تصلب شرائين مي شود . بنبراين آنهائيكه داراي بيماري قلبي بوده و يا كلسترول خونشان بالا است بايد از خوردن آن خورددي كنند .

اگر كره بادام زميني ميخريد دقت كنيد كه تازه و از كارخانه مطمئن باشد زيرا در بعضي مواد بادام زميني و يا كره آن در اثر عدم دقت در توليد ، آلوده به قارچ سمي افلاتوكسين Aflatoxin مي شود كه سرطان زا بوده و باعث سرطان كبد مي شود . مانند آجیل مصرف میشود.

خواص بادام زمینی

خواص بادام زمینی اسمش، بادام زميني يك دانه روغني مثل بادام يا گردو نيست، بلكه جزو گروه حبوبات مثل عدس و لوبيا قرمز است. رزوراترول ( )resveratrolماده مفيدي براي سلامت قلب كه در انگور وجود دارد، در پوست قرمز بادام زميني نيز يافت مي‏شود.چون هر 30گرم بادام زميني حاوي 14گرم چربي است، آن را مي‏توان جزو گروه چربي در رژيم غذايي قرار داد. يك وعده بادام زميني حدود % 20از نياز روزانه ويتامين Eرا تأمين مي‏كند. بادام زميني همچنين منبع خوبي از فولات است. يك تحقيق انجام شده بر 30/000خانم نشان داده است كه خانمهايي كه بادام زميني و ديگر دانه‏هاي روغني را چهار بار در هفته مصرف مي‏كردند، نصف ريسك ابتلا به سكته قلبي را نسبت به خانمهايي كه بادام زميني و ديگر دانه‏هاي روغني را مصرف نمي‏كردند داشتند.

با توجه به شروع شدن فصل سرما و لزوم دانستن اینکه استفاده از چه گیاهان برای جلوگیری از ابتلا به سرما خوردگی و یا در صورت ابتلا به این قبیل بیماریها مصرف آنها مفید می باشد از بخش گیاهان دارویی میوه جات و خوراکیهایی را به شما معرفی خواهیم کرد که هم با خواص آنها بیشتر آشنا شوید و هم از خواص اعجاب انگیز آنها استفاده کافی را برده و سلامتی را با مصرف گیاهان دارویی از آن خود نمایید.

در ضمن برای اطلاعای بیشتر درباره داروهای گیاهی و گیاهان دارویی می توانید به بخش های مربوطه مراجعه نمایید و ما را با نظرات سازنده خود راهنمایی نمایید.

در این مقاله شما را با شلغم بیشتر آشنا خواهیم کرد.

شلغم TURNIP

نام علمی Brassica Napus

گیاه شناسی

شلغم گیاهی است با برگهای ناصاف و بریدگیهای زیاد به رنگ سبز و سفید . ریشه آن غده ای و به شكل های گرد و یا دراز به رنگ سفید با لكه های بنفش می باشد .

میوه شلغم مانند غلافی باریك و دراز است كه در آن چند دانه سیاه وجود دارد . شلغم در هوای سرد بسیار خوب رشد می كند و شاید علت آن باشد كه برای درمان بیماریهایی كه در فصل سرما زیاد است و بیماریهای تنفسی بكار می رود .

خواص داروئی:

شلغم از نظر طب قدیم ایران گرم و تر است.

خواص شلغم آنقدر زیاد است كه می توان گفت این گیاه برای هر دردی درمان است و اگر مردم می دانستند كه این گیاه چقدر فایده درد تمام باغچه های خانه خود را شلغم میكاشتند و هر روزه از آن استفاده می كردند .

1)شلغم مقوی است.

2)شلغم اشتها آور است.

3)شلغم ضعف جنسی را درمان كرده و اسپرم را زیاد می كند.

4)شلغم سرفه را تسكین می دهد.

5)ترشی شلغم بهترین نوع ترشی است زیرا مقوی معده و روده ها و اشتها آور است.

6)آب شلغم قند خون را پائین می آورد.

7)تخم شلغم را اگر سرخ كرده و بخورید برای ضعف جنسی موثر است.

8)اگر گلو درد دارید آب پخته شلغم را قرقره كنید.

9)خوردن آب شلغم درمان كننده جوش صورت است.

10)آنهایی كه حافظه ضعیف دارند حتما باید شلغم بخورند زیرا ثابت شده است كه شلغم حافظه را تقویت می كند.

11)شلغم شب كوری را درمان می كند.

12)شلغم بعلت داشتن ویتامین B1 علاج كم خونی است.

13)شلغم برای رشد و نمو استخوانها مفید است بنابراین زنان باردار و شیرده حتما باید از آن استفاده كنند .

14)زن حامله ای كه در مدت بارداری شلغم خورده باشد بچه اش زودتر رشد كرده ، زودتر حرف می زند و حتی زودتر راه می افتد و در مقابل امراض مقاومت بیشتری خواهد داشت .

15)آنهایی كه غده تیروئیدشان كم ترشح می كند باید حتما شلغم بخورند زیرا شلغم بعلت داتشن ید فراوان ترشحات غده تیروئید را تنظیم می كند .

16)شلغم مهمترین گیاه ضد سرطان است و حتی گسترش سرطان را متوقف می كند .

17)شلغم درمان بسیاری از بیماریهای پوستی است.

18)شلغم پخته بهترین دارو برای برونشیت است.

و بالاخره سعی كنید كه در فصل زمستان برای پیشگیری از سرماخوردگی و بیماریهای تنفسی اقلا چند بار در هفته شلغم بخورید شلغم پخته بهترین صبحانه است . بدن را تمیز كرده و مواد سمی را ازبدن خارج می سازد .همانطور که در بالا گفته شد آب شلغم خام خواص بیشتری از شلغم پخته دارد بشرطی كه معده شما را ناراحت نكند .

بهتر است از غذاهایی که ارزش غذایی ندارند پرهیز شود. غذاهایی که تنها باعث چاقی می شوند نه تنها حافظه را تقویت نمی کنند، بلکه کلسترول خون را نیز افزایش می دهند.

۱۰ ماده غذایی وجود دارد که می تواند برای تقویت هوش شما و فرزندانتان بسیار مفید باشد.

 اسفناج:

 اسفناج به دلیل برخورداری از بافت های گیاهی از بروز بسیاری از بیماری ها پیشگیری می کند. تحقیقات نشان می دهد زنانی که از اسفناج و سبزی های سبز دیگر استفاده می کنند، پیر شدن سلول هایشان را به تاخیر می اندازند. اسفناج به دلیل آنزیم های موجود در برگ هایش، سیناپس بین سلول ها را تسهیل می بخشد و هوش را تقویت می کند. اسفناج از ماده دارویی به نام فولیک اسید برخوردار است که در جهت تقویت حافظه موثر است. اسفناج همچنین برای مبتلایان به عارضه قلبی بسیار مفید است. اسفناج حاوی مواد آنتی اکسیدان نیز است.

 قهوه:

قهوه از موادی مانند آنتی اکسیدان ها، آمینواسید، ویتامین و مینرال برخوردار است؛ بویژه اگر دانه های قهوه را دم کنید و بخورید در جهت تقویت حافظه بسیار مفید است. کافئین قهوه در جهت تقویت حافظه مفید است. قهوه همچنین ضد آلزایمر است و با مصرف مداوم آن دچار آلزایمر نخواهید شد.

 غلات:

 غلاتی مانند سویا، لوبیا، نخود فرنگی و عدس از روغن بسیار مفیدی برخوردارند که در جهت تقویت حافظه لازم است.

 میوه و سبزیجات:

 میوه و سبزیجات دارای آنتی اکسیدان های بسیار مفیدی هستند. میوه و سبزیجات بسیار برای تقویت حافظه مفیدند.

 تخم مرغ:

 تخم مرغ ماده بسیار مفیدی در جهت تقویت حافظه است؛ بویژه اینکه مادران باردار هنگام بارداری و زمانی که جنینی را در رحم دارند، تخم مرغ مصرف کنند در هوش فرزندشان بسیار موثر است.

 ماست:

 آیا می دانید یک پیاله ماست دارای امگا ۳ و دی اچ ای است. امگا ۳ و دی اچ ای مواد بسیار مفیدی در جهت تقویت حافظه است. اگر فرزندتان در زمان رشدش هر روز ماست مصرف کند، تاثیر بسیاری بر روی رشد او دارد.

 انبه:

 این میوه ماده دیگری است که در تقویت حافظه بسیار مفید است. با این که میوه چرب است و دارای بافت های چربی است اما باعث می شود که گردش خون تسریع یابد. هنگامی که گردش خون سریع تر شود باعث می شود خون بیشتری به مغز برسد و همچنین این میوه در حافظه نیز موثر است.

 سیب زمینی:

 محققان استرالیایی به تازگی دریافته اند موادی مانند کربوهیدرات هایی که به وفور در سیب زمینی یافت می شود، باعث تقویت حافظه می شوند.

 ماهی:

 ماهی نیز یکی دیگر از مواد غذایی است که باعث تقویت و رشد سریع تر سلول های مغز و در نتیجه باعث تقویت حافظه می شود. ماهی برای عارضه قلبی نیز مفید است.

 شکلات:

 شکلات نیز یکی دیگر از موادی است که باعث تقویت حافظه می شود. البته بهتر است شکلات هایی را مصرف کنید که یا تلخ هستند و یا حاوی شیر باشند.

گوشت شترمرغ که در گروه گوشت های قرمز طبقه بندی می شود، از ارزش غذایی بسیار بالایی برخورداراست، طوری که می توان گفت یکی از کم چرب ترین و سالم ترین نمونه های گوشت قرمز در دسترس است.

نکته جالب توجه در مورد گوشت شترمرغ این است که کالری، کلسترول و چربی آن حتی از گوشت مرغ و بوقلمون هم پایین تر است (در جدول زیر این مقایسه انجام شده است).

به همین دلیل گوشت شترمرغ برای بیماران قلبی - عروقی ، افراد دچار چربی خون بالا و کسانی که دچار چاقی هستند، غذای بسیار مناسبی می باشد.

همچنین اسیدهای چرب غیراشباع موجود در گوشت شترمرغ 30 درصد مجموع اسیدهای چرب را تشکیل می دهد که یکی از مزیت های این گوشت محسوب می شود.

این مزایا به همراه میزان بالای اسید چرب امگا-3 در گوشت شترمرغ باعث شده که این گوشت انتخاب بسیار خوبی برای بیماران قلبی- عروقی و سالمندان باشد تا با اطمینان بیشتری بتوانند نیازهای پروتئینی خود را برطرف سازند.

گوشت شتر مرغ

استفاده از اسید چرب امگا-3 تأثیرات مفیدی در کاهش بیماری های قلبی عروقی داشته و برای رشد و نمو مؤثر است. به نظر می رسد که این اسید چرب در مقایسه با اسید چرب غیراشباع امگا-6 تأثیرات مفیدی در جلوگیری از لخته شدن دارد. اکثرجیره های غذایی افراد از لحاظ اسیدهای چرب امگا-3 کمبود دارند.

از طرف دیگر میزان کم سدیم در گوشت شترمرغ، استفاده از آن را برای افرادی که دچار فشار خون بالا هستند، ممکن می سازد.

شتر مرغ و گوشت آن

گوشت شترمرغ از نظر پروتئین و آهن نیز از جایگاه بسیار خوبی برخوردار است و لذا برای افراد کم خون و زنان باردار انتخاب مناسبی خواهد بود.

به علاوه گوشت شترمرغ میزان بالایی از عناصری مانند روی و منیزیم را داراست.

علاوه بر موارد بالا، گوشت شتر مرغ به میزان بسیار چشمگیری ترد بوده و از قابلیت هضم استثنائی برخوردار است، طوری که 90 درصد آن قابل هضم بوده و از این حیث پس از گوشت ماهی در رتبه دوم قرار دارد. در صورتی که گوشت مرغ و گاو 87 درصد قابلیت هضم دارند.

با بالا رفتن سن و ضعیف شدن قدرت بینایی لازم است مواد غذایی مفید به رژیم غذایی اضافه شود. در این مطلب به نقل از «Prevention»، به ۷ نوع ماده غذایی که خطر بروز بیماری‌های چشمی را کاهش می‌دهد، اشاره شده است که امیدواریم مفید واقع شود.

پرتقال

میوه‌های سرشار از ویتامین C مانند پرتقال، هلو، توت فرنگی، گوجه فرنگی و فلفل دلمه‌ای قرمزی از سرخرگ‌های موجود در چشم حمایت می‌کند و خطر بروز بیماری آب مروارید را کاهش می‌دهد.

بادام زمینی

منبع عالی ویتامین E است که از چشم در برابر آسیب رادیکال آزاد محافظت می‌کند. ویتامین E از پیشرفت آب مروارید و دژنراسیون ماکولار تباهی لکه زرد پیش گیری می‌کند.

بادام، دانه آفتابگردان، فندق همه منبع عالی ویتامین E است.

لوبیا قرمز

منبع عالی روی است که برای سلامت چشم ضروری است و به بدن کمک می‌کند تا ویتامین A را از کبد بگیرد و به شبکیه چشم انتقال دهد تا ملانین که برای محافظت چشم مهم است، تولیدشود. مصرف روی از شب کوری و بروز آب مروارید پیشگیری می‌کند. گوشت گاو، غذاهای دریایی، گوشت طیور و دانه کدو حلوایی منبع عالی روی است.

ماهی سالمون

این ماهی حاوی ۲ نوع اسید چربی امگا ۳ است که نقش مهمی در پیشگیری از بیماری‌های چشم دارد. کمبود امگا۳ سبب سندروم خشکی چشم می‌شود. منبع عالی دیگر آن ماهی تن، ساردین، گردو و دانه کتان است.

غلات سبوس دار

نتایج بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد، رژیم غذایی با شاخص پایین گلیسمی احتمال بروز دژنراسیون ماکولار (تباهی لکه زرد) را ۸۰ درصد کاهش می‌دهد. برای کاهش سریع شاخص گلیسمی غذا، غلات سبوس دار را جایگزین نشاسته‌های تصفیه شده کنید. برنج سبوس دار، جو دو سر، نان سبوس دار و پاستای سبوس دار مصرف کنید.

زردآلو

اگر به شب کوری مبتلا هستید، زردآلو مصرف کنید.

زردآلو، سرشار از بتاکاروتن، نوعی کاروتینوئیدز است. بتاکاروتن علاوه بر مقابله با شب کوری از بروز آب مروارید نیز پیشگیری می‌کند. هویج، طالبی و کدو منبع عالی بتاکاروتن است.

کلم بروکلی

کلم پیچ پخته شده، اسفناج، برگ‌های شلغم، کلم بروکلی و تخم مرغ، سرشار از ۲ نوع آنتی اکسیدان قوی به نام‌های لوتین و زیزانتین است که از چشم در برابر آسیب‌های شبکیه، آب مروارید و تباهی لکه زرد محافظت می‌کند.

مواد غذایی مفید را ترکیب کنید.

نتایج بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد، مصرف ترکیبی از مواد مغذی مفید برای چشم به طور موثر پیشرفت بیماری تباهی لکه زرد را کند می‌کند.

بنابراین به جای تمرکز کردن روی یک ماده مغذی، از میوه و سبزی‌های متنوع، چربی‌های سالم، کربوهیدرات سرشار از فیبر استفاده کنید و مصرف گوشت قرمز، شکر و آردهای تصفیه شده را کم کنید.

ریواس یا ریباس، گیاهی است از تیره ی ترشک ها ( هفت بندها ) و دارای ساقه های هوایی و برگ های آن محتوی مواد ذخیره ای و اسیدی است و به همین جهت مورد استفاده ی خوراکی قرار می گیرد.

ریواس هنگام بهار در نواحی گوناگون ایران، دامنه ی کوه ها، کنار رودخانه ها و مناطق برخوردار از آب های راکد می روید و برگ ضخیم و گوشت دار این گیاه مصرف غذایی دارد. تکثیر ریواس معمولاً با کشت در خزانه و انتقال به کشتزار و یا از طریق کشت بذر تازه صورت می گیرد.

خواص درمانی

ریواس طبیعت سرد دارد و دارای ویتامین ها و املاح معدنی گوناگونی است. برای تمامی اعضای بدن، ماده ی غذایی بسیار ممتازی شمرده می شود و اثر شگفت انگیز و معجزه آسایی دارد. قابض است و برای تقویت معده  و کبد مفید می باشد. خوردن ریواس برای بیماران تب  دار و بی اشتها مفید بوده و یرقان  ، وسواس  ، سستی را درمان می نماید. در این گونه موارد می توان 100 گرم از آب ریواس یا رب ریواس را میل کرد. صفرا و دل به هم خوردگی را رفع می کند و برای حصبه  و اسهال گرم صفراوی مفید بوده و کرم کُش است. خوردن ریواس را نباید در برنامه ی غذایی از یاد بُرد. ریواس را برای تهیه ی خورش، کمپوت، مربا و شربت مورد استفاده قرار می دهند. سعی کنید در مصرف ریواس زیاده روی نکنید.

مفیدترین طریقه مصرف آن، مصرف آب ریواس همراه با آب هویج ، کرفس ، خیار و سیب  می باشد که یک سوم آب ریواس و دو سوم بقیه مواد است.

ریواس اثر ملین داشته و اشتها آور است و برای افزایش اشتها  و یبوست مفید می باشد. مصرف ریواس برای مبتلایان به سنگ کلیه  و ناراحتی های مثانه خطرناک است.

شیر مادرانی که ریواس می خورند، در نوزادان تولید اسهال  می کند. ریواس، مقوی قلب و اعصاب بوده و برای درمان بواسیر مفید است.

ریواس به عنوان فعال کننده ی عملکرد دستگاه گوارش، ناقل نمک های صفراوی و محرک ترشح کبد شناخته شده است. نخستین کار کرد آن در دهان این است که با تحریک جوانه های چشایی به واسطه ی مزه ی تلخ خوشایندش، موجب پاک شدن حفره ی دهان شده و

دهان  را برای چشیدن غذای بعدی آماده می سازد. این گیاه در معده سبب افزایش ترشح معدی و تحریک آن می شود. در نتیجه به طور کلی باعث بهبود عملکرد معده می گردد.

علاوه بر این با تحریک ترشح نمک های صفراوی از کبد، به تنظیم جذب چربی از روده کمک می کند.

ریواس خاصیت مسهلی، ضد التهابی و متعادل کننده ی عملکرد روده ها (درمان یبوست و اسهال) را داشته و در درمان یرقان، خونریزی معدی- روده ای، اختلال قاعدگی، ورم ملتحمه ی چشم، جراحات ناشی از ضربات و صدمات جسمانی، زخم های چرکی سطحی و سوختگی های حاصل از حرارت کاربرد دارد.

ارزش تغذیه ای 85 گرم ریواس

انرژی ... 29 کیلو کالری

چربی ... 2/0 گرم

پروتئین ... 8/0 گرم

کربوهیدرات ... 7 گرم

کلسیم  ... 266 میلی گرم

سدیم  ... 5 میلی گرم

پتاسیم ... 148 میلی گرم

ویتامین ث  ...  7 میلی گرم

ویتامین آ   ... 100 تا 300 واحد بین المللی.

سایر مصارف ریواس

ریواس به علت خاصیت اسیدی، برای پاک کردن ظروفی که آثار سوختگی مواد غذایی در آنها به جای مانده باشد، مورد استفاده قرار می گیرد.

افرادی که موی آن ها قهوه ای کم رنگ است، با استفاده از ریشه ی این گیاه می توانند به رنگ موی طلایی دست یابند. برگ های ریواس را می توان به عنوان حشره کش موثر برای دفع حشرات به کار برد.

ریواس با طعم منحصر به فرد خود، در بیشتر پس غذاها ( دسرها  ) و شیرینی ها  استفاده می شود. تا پیش از سده ی 18 کاربردی در پخت غذا نداشت.

گیاه یاد شده تا یکی دو روز در یخچال قابل نگهداری است. برای نگهداری طولانی تر ریواس، پس از بریدن ساقه ها، آن را منجمد می کنند. اگر ساقه های ریواس به طور خام مصرف شود، به شدت ترش خواهد بود. به طور معمول آن را با شکر یا عسل  می پزند و یا در کیک ها مورد استفاده واقع می شود.

همچنین به تنهایی یا همراه یا توت فرنگی در تهیه ی ژله و مرباها به کار می رود. چاشنی هایی که با ریواس مصرف می شوند، عبارتند از  لیمو  ، دارچین و زنجبیل.

میگوی سرخ یا سوخاری شده، میزان کالری دریافتی را افزایش می‌دهد در حالی که می‌توان با بخارپز کردن این منبع پروتئینی و زدن چاشنی‌ای مانند آب لیموترش تازه به آن، وعده غذایی کم‌کالری و در عین حال مغذی‌ای داشت.

یکی از عادت‌های خوب غذایی که متخصصان تغذیه آن را توصیه می‌کنند، مصرف هفتگی فرآورده‌های دریایی از انواع ماهی گرفته تا میگوست، اما خیلی‌ها می‌گویند میگو کلسترول دارد و باید از خوردن آن اجتناب کرد، اما این باور درست است یا این که حقیقت چیز دیگری است؟ به غیر از این موضوع، عادت به مصرف میگو چه فواید و چه زیان‌هایی دارد؟ این‌ها همان مواردی هستند که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است ...

1- ضد فشارخون

میگو از منابع اسیدهای چربی از خانواده امگا 3 است که دریافت آن به کنترل فشارخون کمک می‌کند. البته توصیه می‌شود این ماده غذایی در هنگام تهیه با حداقل روغن و نمک طبخ شود، در این صورت به گزینه‌ای مناسب برای کاهش سطح فشارخون تبدیل خواهد شد زیرا سرخ کردن آن در روغن، کالری بیشتر به بدن می‌رساند و باعث افزایش وزن می‌شود که خود از عوامل بروز فشارخون است.

2- سرشار از سلنیوم

یکی از مواد معدنی‌ای که در میگو به میزان بسیار یافت می‌شود، سلنیوم است. با خوردن 100 گرم میگو، 64 درصد از نیاز روزانه به این ماده مغذی تأمین خواهد شد و از آنجا که سلنیوم خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد، عادت به خوردن میگو، احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ و انواع سرطان خون مانند «لوسمی» و «لنفوم هوچکین» را کاهش می‌دهد.

افرادی که به دلایل مختلف گوشت قرمز نمی‌خورند، بیش از دیگران در معرض ابتلا به کم‌خونی ناشی از فقر آهن قرار دارند و از آنجا که با خوردن 100 گرم میگو، 19 درصد از نیاز به این ماده مغذی تأمین می‌شود، بهتر است در صورت نخوردن گوشت قرمز، میگو را در برنامه غذایی روزانه‌شان بگنجانند.

3- ضد آلزایمر

امگا 3 فراوانی که در میگو وجود دارد، باعث می‌شود عادت به مصرف هفتگی آن از بروز آلزایمر و اختلال حواس در دوران سالمندی جلوگیری کند. در واقع، دریافت روزانه 380 میلی‌گرم از این اسیدهای چرب، از بروز اختلال حواس و آلزایمر جلوگیری می‌کند و با خوردن هفته‌ای 2 تا 3 بار میگو، این مقدار اسید چرب به بدن خواهد رسید.

4- ضد کم‌خونی

افرادی که به دلایل مختلف گوشت قرمز نمی‌خورند، بیش از دیگران در معرض ابتلا به کم‌خونی ناشی از فقر آهن قرار دارند و از آنجا که با خوردن 100 گرم میگو، 19 درصد از نیاز به این ماده مغذی تأمین می‌شود، بهتر است در صورت نخوردن گوشت قرمز، میگو را در برنامه غذایی روزانه‌شان بگنجانند.

5- منبع پروتئین و کلسترول خوب

میگو برخلاف تصور عامه مردم، باعث افزایش کلسترول نمی‌شود زیرا بررسی‌های مقایسه‌ای میان دو رژیم غذایی با تخم‌مرغ و میگو نشان داده‌اند که رژیم دارای میگو 7 درصد سطح کلسترول بد و 12 درصد سطح کلسترول خوب را افزایش می‌دهد در حالی که رژیم دارای تخم‌مرغ، سطح کلسترول بد را 10 درصد و سطح کلسترول خوب را 7 درصد بالا می‌برد. در واقع این ماده غذایی چربی کمی دارد و با خوردن 12 عدد میگوی درشت بخارپز شده، 160 میلی‌گرم کلسترول وارد بدن می‌شود و سطح تری‌گلیسرید 13 درصد پایین می‌آید بنابراین توصیه می‌شود آن را مانند سایر منابع پروتئینی مصرف کنید.

سرانه مصرف میگو

طبق اعلام برخی از کارشناسان، مصرف سرانه میگو در ایران تقریباً 10 تا 20 گرم در سال است و بیشترین مصرف‌کنندگان هم تهرانی‌ها هستند. البته در سال‌های اخیر، مصرف فرآورده‌های دریایی افزایش قابل‌ملاحظه‌ای داشته اما هنوز هم از مقدار استاندارد توصیه شده کمتر است و هنوز هم در مقایسه با مصرف جهانی در سطوح حداقل قرار داریم.

امگا 3 فراوانی که در میگو وجود دارد، باعث می‌شود عادت به مصرف هفتگی آن از بروز آلزایمر و اختلال حواس در دوران سالمندی جلوگیری کند.

مصرف سرانه ماهی در ایران تقریباً 10 کیلوگرم در سال و در سطح جهانی 16 کیلوگرم است. بنابراین خوب است این را هم بدانید که در میان کشورهای مختلف دنیا، تایلند، فیلیپین، هند و اکوادور بزرگ‌ترین پرورش دهندگان میگو هستند.

یادآوری

میگوی سرخ یا سوخاری شده، میزان کالری دریافتی را افزایش می‌دهد در حالی که می‌توان با بخارپز کردن این منبع پروتئینی و زدن چاشنی‌ای مانند آب لیموترش تازه به آن، وعده غذایی کم‌کالری و در عین حال مغذی‌ای داشت. البته کباب کردن و بخارپز کردن میگو با سبزی‌های خام یا بخارپز، می‌تواند وعده غذایی ارزشمندی را به وجود آورد.

منظور از تصفیه به طور معمول عبارت از پاک سازی خون از مواد مضر و خطرناک است. لازم به یادآوری است که در بدن انسان مواد غذایی و اکسیژن از طریق خون به تمام سلول های بدن ارائه شده و مواد زاید و گاز کربنیک دفعی سلول ها نیز توسط خون جمع آوری می شود. این مواد دفعی اگر در خون بمانند و یا در بدن تجمع یابند برای سلامتی فرد بسیار خطرناک خواهند بود. خوشبختانه در حین عبور خون از کلیه و کبد، مواد مضر آن جدا شده و توسط ادرار و مدفوع به خارج از بدن منتقل می شود.

در این مطلب چند ماده ی غذایی که به تصفیه ی خون کمک می کند را به شما معرفی می کنیم:

هندوانه
مامان همیشه می ‌گفت: هندوانه بخور تا خونت صاف شود. من وقتی کوچک بودم فکر می ‌کردم فقط به خاطر آب زیاد و صاف آن است که این خاصیت را دارد و خون را رقیق می‌ کند، اما هندوانه از سیفی ‌جات تب ‌بر است نوعی ملین گیاهی نیز به حساب می‌ آید و فشار خون را کاهش می ‌دهد و صفرابر است.

در طب سنتی مصرف آب هندوانه مخلوط با کمی عسل را برای دفع بلغم توصیه می ‌کنند.
خوردن هندوانه با شیر خشت خاصیت تب‌بر بودن آن را افزایش می ‌دهد و آب هندوانه در ترکیب با عصاره تمبر هندی ، نوشیدنی خوشمزه‌ ای پدید می‌ آورد که صفرابر است.

مصرف آن همراه با سکنجبین باعث خرد شدن سنگ کیسه صفرا می ‌شود.

هندوانه، خیار، گوجه فرنگی، پرتقال، گریپ فروت، کاهو، شاهپسند وحشی و انار از جمله مواد غذایی ای هستند که خاصیت تصفیه کنندگی خون را دارا می باشند

افرادی که در معده آن ها صفرای زیادی تولید می ‌شود، بهتر است از هندوانه استفاده کنند. لازم به ذکر است، ناشتا خوردن این میوه برای سلامتی مضر است.

خیار
خیار یکی دیگر از میوه ‌هایی است که خون را تصفیه می‌ کند. این گیاه مُدر، اسید اوریک را در خود حل می‌ کند. آب خیار براى درمان و رفع یرقان بسیار مفید است. اما کسانی که معده‌ های ضعیف دارند نباید از آن زیاد استفاده کنند.

مصرف خیار نارس و نازک بهتر است، زیرا هم براى بیمارانى که مبتلا به مرض قند هستند مفید است و هم درجه قلیائی را بالا مى ‌برد و هم تب‌ هاى صفراوى را درمان مى ‌کند و برای کبد نیز تاثیر مثبتی دارد.

برطرف کردن بیمارى‌ هاى صفرا، فشار خون، التهاب‌، حرارت‌ داخلى و سنگ مثانه از خواصی است که برای خیار شمرده‌ اند.

در پوست این میوه مقدار فراوانى کلروفیل و ویتامین C وجود دارد که مصرفش باعث ازدیاد خون و همچنین باعث تقویت عضله ی قلب می ‌شود. پس سعی کنید بعد از ضدعفونی کردن خیار آن را با پوست میل کنید. آب خیار نه ‌تنها براى پوست‌ هایى که دچار خارش مى‌ شوند مفید است، بلکه به حفظ شادابى پوست کمک مى ‌کند. شربتی که از ترکیب خیار رنده شده و شکر تهیه شده است صفرا را پایین می ‌آورد.

گوجه فرنگی
برای درمان نقرس ، رماتیسم، اسکوربوت، سرطان و کم ‌خونی مفید است.

زنانی که هر روز در وعده ‌های غذایی خود گوجه‌ فرنگی مصرف می‌ کنند، کمتر از سایر افراد دچار حمله‌ های مغزی یا قلبی می‌ شوند.
گوجه فرنگی سرشار از ویتامین C و E است که هر کدام از این ویتامین ‌ها خاصیت آنتی ‌اکسیدانی دارند.

کارشناسان تغذیه توصیه می ‌کنند گوجه ‌فرنگی‌ های رسیده با روغن زیتون که خود نقش محافظتی برای رگ‌ ها دارد کمی پخته شود و سپس مصرف گردد.

پرتقال
شاید این خاصیت پرتقال را کمتر شنیده باشید و فقط آن را به عنوان منبع ویتامین C بشناسید، اما این میوه نیز تصفیه ‌کننده ی خون، برطرف‌ کننده ی خونریزی ‌های شدید و تشنجات است.

پرتقال برای مرض قند مفید است، مدر، ضد سنگ مثانه، زکام و گریپ است و دندان‌ ها را تقویت کرده و برای رفع سوء‌ هاضمه اثربخش است.

گریپ ‌فروت
گریپ ‌فروت تصفیه کننده ی خون است، عطش را رفع و اختلالات مفصلی را درمان می ‌کند. گریپ ‌فروت سرشار از ویتامین C و پتاسیم ، فولات ، آهن و کلسیم و ویتامین ‌های گروه‌ B و A است.

گریپ‌ فروت دارای بیوفلاوونوئید است که از بدن انسان در مقابل بروز سرطان و بیماری ‌های قلبی محافظت می ‌کند و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌ کند.

گریپ ‌فروت عمل هضم را آسان می‌ کند و به دلیل داشتن ویتامین C و بیوفلاوونوئید برای حفظ سلامت قلب و عروق مفید است.

گل‌ های گریپ فروت خاصیت ضد تشنج دارد همچنین اگر افراد گریپ فروت را صبح ناشتا مصرف کنند، خواص ادرارآور آن زیاد می ‌شود و سموم را از بدن خارج می‌ کند.

گریپ ‌فروت خون را تصفیه و کلیه و کبد را پاک می ‌سازد، عطش را رفع و اختلالات مفصلی را درمان می ‌کند و برای کسانی که عفونت‌ های ریوی و تب‌ خیز دارند، مفید است.

کاهو
کاهو سبب تصفیه خون شده و به حفظ هوشیاری مغز و سلامت بدن کمک می کند.

کاهو همچنین مملو از سلولز است که حجم مواد داخل روده و حرکات روده را افزایش می دهد بنابراین در درمان یبوست بسیار مفید است.

شایان ذکر است، کاهو برای درمان کم خونی نیز مفید است.

شاه پسند وحشی
شاه پسند وحشی قلب را تقویت و خون را پالایش می کند. سرشاخه های سبز شاه پسند وحشی کاربرد دارویی دارد.

این گیاه گس و تلخ، سرد و خشک است و در بهبود سرما خوردگی  موثر است. این گیاهِ خلط آور برای درمان بیماری های پوستی نیز مفید است.

شاه پسند وحشی سبب دفع کرم معده شده و خون ریزی لثه را متوقف می کند.

انار
انار شیرین از نظر طبیعت، سرد‌ و معتد‌ل است. ملین شکم و مد‌ّر است.

اگر آب انار شیرین بعد‌ از طعام خورد‌ه شود‌ برای تصفیه ی خون و تقویت کبد‌، صاف شد‌ن صد‌ا و باز شد‌ن رنگ صورت نافع است.

اسراف د‌ر خورد‌ن آن مضر است. غذا را د‌ر معد‌ه فاسد‌ و معد‌ه را سست می‌ کند‌.

همچنین ایجاد‌ نفخ می ‌کند‌. د‌ر این قبیل موارد‌ باید‌ از انار ترش برای رفع عوارض حاصله استفاد‌ه شود‌ و د‌ر مورد‌ اشخاص سرد‌ مزاج زنجبیل پرورد‌ه بخورند‌.

اسباب کشی، کنکور، فوت نزدیکان، کار فشرده و تمام مسایلی که در طول روز باعث استرس و تنیدگی های ذهنی ما می شوند، کم نیستند.
 در این میان، مدیریت استرس برای برخی افراد آسان است اما در برخی دیگر عامل بروز بسیار ناراحتی ها ازجمله یبوست، بی اشتهایی و پراشتهایی عصبی می شود.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید با تغذیه صحیح می توان تا حدودی عوارض استرس های روزانه را کم کرد. گفت و گو دکتر تیرنگ نیستانی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی و دانشیار انستیتو تحقیقات تغذیه کشور و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این زمینه بخوانید:

*آقای دکتر! آیا از طریق تغذیه می توان استرس را کاهش داد؟
استرس یا تغییر وضعیت روانی فرد چه در جهت مثبت چه در جهت منفی، معمولا در اثر عوامل محیطی بروز می کند و اگر این عوامل شدید با شند، نباید انتظار داشت که با تمهیدات تغذیه ای فردی ناآرام را به فردی آرام و مدیر تبدیل کرد. ما هیچ گونه غذای جادویی نداریم که فردی را که در شرایط استرس زا قرار می گیرد و زندگی اش دچار خدشه و دشواری شده، درمان کند.

*یعنی تنوع تغذیه تاثیری در حالت های روانی ما ندارد؟
البته که دارد ولی در این راستا دو مساله قابل توجه را باید درنظر گرفت؛ اول اینکه عادت بدغذایی و تغذیه نادرست می تواند توان ذهنی را در مواجهه با عوامل استرس زا کاهش دهد و درنتیجه مدیریت شرایط استرس زا خدشه دار می شود و این مساله به ضرر فرد است. دوم آنکه تغذیه خوب و درست به فرد کمک می کند از حداکثر توانایی روانی و جسمی خود بهره بگیرد و با شرایط استرس زا بهترین مقابله را داشته باشد.

*مهم ترین اصول تغذیه ای که در این رابطه باید رعایت کنیم، کدامند؟
مهم ترین اصل، داشتن نظم غذایی است زیرا بی نظیمی غذایی خود استرس زاست. داشتن تنوع غذایی اصل مهم دیگر است. برای آنکه به کمک مواد غذایی مصرفی بخواهیم توان بالقوه ذهنی مان را افزایش دهیم باید تنوع غذایی مان را رعایت کنیم زیرا توزیع مواد مغذی در خوراکی ها گسترده است.

*آیا غیر از این عادت ها، ماده غذایی خاصی بیش از سایرین می تواند موثر باشد؟
میوه و سبزی ها به خصوص انواع رنگی شان، منابع غذایی کربوهیدارت های پیچیده، املاح معدنی و برخی دمنوش ها.

*خوردن میوه و سبزی چه ارتباطی با کاهش استرس دارد؟
میوه و سبزی ها غنی از ویتامین ها، آنتی اکسیدان ها و فیتوکمیکال ها (مواد شیمیایی حیاتی با منشاء حیاتی) هستند که به تقویت سیستم ایمنی کمک می کنند و کاهش استرس ناشی از بیماری و سایر استرس ها را در پی دارند.

*از میان میوه ها و سبزی ها کدام یک بهترند؟
تمام میوه ها و سبزی ها مفید هستند اما آواکادو به دلیل ترکیبی که دارد، شادی از این لحاظ مثال زدنی باشد. این میوه چرب گرمسیری به دلیل داشتن اسیدهای چرب خاص و پتاسیم به کنترل فشارخون که در شرایط استرس زا بالا می رود، کمک می کند. پتاسیم برخلاف سدیم که عموم مردم آن را به عنوان بالابرنده فشارخون می شناسند روی قطر رگ ها تاثیر می گذارد و فشار خون را پایین می آورد.البته ممکن است هرکسی از طعم آواکادو به عنوان میوه خوشش نیاید ولی می توان در تهیه سالاد از آن استفاده کرد.

درصورتی که این میوه با ترکیب استثنایی اش در دسترس نبود، می توان از موز که حاوی پتاسیم و روغن زیتون که سرشار از اسیدهای چرب ضروری است استفاده کرد.

*اشاره ای به کربوهیدارت های پیچیده کردید. این موضوع درمورد کربوهیدارت های ساده هم صدق می کند؟
نه، درواقع هرچه قندهای ساده بیشتری صرف کنیم، قند خون سریع بالا و نهایتا پایین می آید. با افت قند خون برخی هورمون ها نظیر هورمون استرس در بدن ترشح می شوند تا قند را حفظ کنند و حالتی شبیه شرایط و حالت های استرس در ما رخ می دهد. در این شرایط معمولا خانم ها تصور می کنند فشارشان پایین است و سعی می کنند شیرینی بخ ورند تا آرامش خود را بازیابند. به مرور شخصی که این رویه را پیش می گیرد به مواد قندی معتاد می شود و با آن آرامش می یابد. اثر این موضوع به خصوص در کسانی که نمود استرس در آنها به شکل اضطراب است، بیشتر دیده می شود.

*کربوهیدارت های پیچیده چطور به کاهش استرس کمک می کنند؟
این نوع از کربوهیدرات ها، قند خون را دیر بالا می برند و دیر هم پایین می آورند درنتیجه هورمون های استرس در بدن ترشح نمی شوند.

*وقتی فردای با شیرینی آرامش می یابد چه راهکاری توصیه می کنید تا این عادت را ترک کند؟
میان وعده ها در این بین نقش مهمی ایفا می کنند. بهترین میان وعده باری این افراد نان است چون هم کربوهیدرات پیچیده دارد و هم اینکه افراد مع مولا تنها در شرایط گرسنه بودن آن را مصرف می کنند برخلاف شیرینی که فرد از روی هوس آن را می خورد.

*املاح معدنی چه نقشی در کاهش استرس دارند؟
املاح به خصوص پتاسیم، روی، مس و آهن در سیستم های آنزیماتیک شرکت دارند و بودنشان در بیوسنتز میانجی های عصبی ضروری است. کمبود این املاح به خصوص آهن در کاهش توانایی های ذهنی موثر است و در ضمن می تواند توان فرد را در مقابل بسیاری از عوامل استرس زا کاهش دهند.

*چه مواد غذایی مناسبی بخوریم که حاوی این املاح باشند؟
به طور کلی، املاح معدنی در گوشت ها، غلات و... موجودند اما مغزدانه ها منحصر به فردترند و در یک بسته بندی خاص حاوی عناصر معدنی با برخی ویتامین ها مانند E.B و اسیدهای چرب ضروری هستند. مغزها، هیچ کدام بر دیگری ارجح نیستند و باید تنوع را در برنامه غذایی شان رعایت کرد ولی به عنوان پیشنهاد باید بگویم برخی از مغزها مثل بادام زمینی و با دام بیشتر توصیه می شوند.

*از دمنوش ها کدامیک بهترند و چرا؟
در طب سنتی گفته می شود برخی دمنوش ها به خصوص بابونه در تخفیف اضطراب و خواب آرام موثرند. این موضوع بیشتر از لحاظ تجربی به اثبات رسیده تا اینکه جنبه علمی داشته با شد ولی حتی اگر ترکیب های آنها به تخفیف حالت های تنیدگی کمک نکند، آنتی کاسیدان هایشان در سلامت کامل بدن تاثیرگذار است.

*چای چطور؟
گفته می شود چای به دلیل کافئین و تاثیری که روی ضربان قلب و قوای دماغی دارد بهتر است در شرایط استرس آور مصرف نشود اما به نظر بنده، مصرف متعادل آن یعنی حداکثر 4 فنجان در روز می تواند آرامش بخش باشد.

*آیا مواد غذایی استرس آور یا تشدیدکننده این حالت هم داریم؟
غیر از قندهای ساده و کافئین زیاد که به آن اشاره کردیم، الکل هم برخلاف حس آرام بخشی ابتدایی ای که دارد، محرک دستگاه عصبی و قلب و عروق است.

*از مواد غذایی که بگذریم، استرس گاهی باعث یبوست می شود! با این مشکل چه کنیم؟
درست است. البته باید از 2 بعد به این موضوع نگاه کرد؛ گاهی حالت روانی فرد روی سیستم عصبی و حرکت های روده تاثیر می گذارد و باعث یبوست می شود ولی در برخی شرایط، حالت روانی روی الگوی غذایی و نظم غذایی فرد تاثیر می گذارد. در حالت دوم با تنظیم برنامه غذایی و مصرف بیشتر میوه و سبزی می توان از این مساله پیشگیری یا آن را برطرف کرد اما در حالت اول فرد باید روش های مدیریت مواجهه با شرایط استرس زا را بیاموزد.

*برای افرادی که در این شرایط دچار بی اشتهایی یا پراشتهایی عصبی می شوند چه توصیه ای دارید؟
این دو موضوع به درمان های رواین نیاز دارند. بعد از آنکه فرد از سوی روان پزشک تحت درمان قرار گرفت می توان برنامه غذایی او را اصلاح کرد.

تخم مرغ بدلیل دارا بودن 210 میلی گرم کلسترول در دهه های گذشته جایگاه مناسبی در سبد غذایی مردم نداشته است چون تصور می شد که با خوردن آن کلسترول خون افزایش یافته و در نتیجه بیماری های قلبی-عروقی و خطر حمله ی قلبی را افزایش می دهد.

این مقاله برگرفته از  کتاب تخم مرغ ،معجزه ای در سفره توسط دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت و با همکاری ستاد کشوری ترویج مصرف تخم مرغ به چاپ رسیده و شما را با باورهای غلطی که در جامعه درباره مصرف تخم مرغ رواج پیدا کرده است آشنا میکند .
امروزه مطالعات متعددی توسط محققین در مراکز معتبر و در طول سالهای متمادی بر روی افراد زیادی در کشورهای مختلف صورت گرفته و ثابت کرده اند:

1.خوردن تخم مرغ حتی بیش از یک عدد در روز در بسیاری از مردم بدون ارتباط جنس،سن و نژاد آنها باعث افزایش کلسترول خون نشده و حتی برای قلب می تواند مناسب و مفید هم باشد.

2.تغذیه با تخم مرغ نه تنها نسبت LDL:HDL که مهمترین شاخص برای تعیین احتمال خطر بیماری های قلبی است را تغییر بسیار کمی می دهد و نه تنها بر روی احتمال بروز بیماری های قلبی-عروقی اثری ندارد بلکه باعث کاهش پاسخ های التهابی در بدن می گردد.

3.خوردن تخم مرغ در گروه های جمعیتی مختلف دنیا و یا در داخل یک گروه جمعیتی خاص ارتباطی با کلسترول ندارد.شواهد اپیدمیولوژیکی حاکی از این ست که سرانه مصرف تخم مرغ در فرهنگ های مختلف ارتباطی با میزان بروز بیماری های قلبی نداشته و حتی در بروز بیماری های قلبی-عروقی در افرادی که یک تخم مرغ در هفته و کسانی که یک تخم مرغ در هفته و کسانی که یک تخم مرغ در روز می خورند ارتباطی مشاهده نشده ست.

4.آنچه که در تولید کلسترول خون در بدن نقش دارد اسیدهای چرب اشباع بویژه نوع ترانس ست و نه کلسترول های غذایی و در تخم مرغ تنها یک سوم اسیدهای چرب آن از نوع اشباع بوده و کلسترولی هم که در اثر خوردن تخم مرغ در بدن تولیدمی شود.از نوع HDL (کلسترول خوب)و LDL کم آتروژنیک ست.

5.وجود فرآورده های دامی خاص در رژیم غذایی بطور آشکار باعث کاهش احتمال بروز حمله ی قلبی می شود.تخم مرغ، محصولات لبنی و ماهی بطور غیر مستقیم باعث کاهش مرگ و میر ناشی از حمله ی قلبی می شوند.مصرف مقادیر زیادی از این غداها 20 درصد خطر فوت در اثر حمله ی قلبی را کم می کند
بدلیل یافته های فوق از سال های پیش توسط انجمن بین المللی تخم مرغ و بسیاری از کشورهای مطرح دنیا شعاری برای تشویق جوامع به بازگشت برای مصرف تخم مرغ و بهره برداری کامل از ارزشهای تغذیه ای این ماده غذایی کامل و بسیار مفید بدون ترس از کلسترول مطرح کردند:

" An egg day is ok"
و در ایران هم این شعار با عنوان "هر انسان سالم،یک تخم مرغ در روز"معرفی شده است.

به چه افرادی بیشتر توصیه به مصرف تخم مرغ می کنیم؟
مصرف تخم مرغ در زنان باردار و شیرده ،کودکان و نوجوانان در حال رشد،ورزشکاران و کلیه بزرگسالان سالم و همچنین در دوران پس از بیماری بدلیل ارزش غذایی بالا توصیه می شود در این افراد مصرف یک تخم مرغ در روز بلامانع ست و در برخی موارد توصیه می شود بیشتر هم ممکن است انجام شود.در هر تخم مرغ از 8 ماهگی در کودکان قابل مصرف بوده و توصیه می شود تا یک سالگی 1 زرده کامل،یک روز در میان و از 2 سالگی به بالا یک تخم مرغ در روز در برنامه ی غذایی کودکان وارد شود.

چه افرادی باید در مصرف تخم مرغ احتیاط کنند؟
گرچه در برخی شرایط باید در مصرف تخم مرغ کامل ملاحظاتی صورت پذیرد ولی بدلیل خواص ویژه و منحصر بفردی که در تخم مرغ وجود داشته است و عدم مصرف آن می تواند کمبود ترکیبات ضروری مثل کولین ،لوتئین و گزانتین را بهمراه داشته باشد لذا نباید مصرف تخم مرغ در هیچ گروه سنی حذف شود بلکه باید در موارد محدودیت مصرف ،مقدار مصرف آن با پزشک معالج کاهش یابد که حتی در بیماران مبتلا به دیابت ،فشار خون بالا و بیماری قلبی-عروقی تا حدود 3 عدد در هفته نیز پیشنهاد می شود البته در اینصورت باید از خوردن غذاهای چرب و پرنمک نیز همراه تخم مرغ خودداری شود و روش پخت تخم مرغ نیز بدون روغن صورت پذیرد که در اینصورت نه تنها خطری نخواهد داشت بلکه در این گرو های خاص مفید هم خواهد بود.

يک نذري سالم چه ويژگي هايي دارد؟

ماه محرم در حافظه همه ما ايراني ها با نمادهايش ثبت شده، نمادهايي مانند دسته هاي عزاداري، سينه زني و نوحه خواني، علم و کُتل و غذاي نذري. غذاي نذري يکي از نمادهايي بي چون و چراي محرم است که از قديم و نديم بين ايراني ها رايج بوده و هنوزهم به قوت خودش باقي است. بيشتر هيأت هاي عزاداري در دهه اول محرم غذاي نذري بين عزاداران پخش مي کنند و بيشتر مردم هم، هرجاي ايران که باشند از اين غذاها مي خورند. بعضي ها حتي در دهه اول محرم، به اصطلاح آشپزخانه شان را تعطيل مي کنند و فقط با نذورات هيأت هاي عزاداري تغذيه مي کنند. پس تأثير کيفيت اين غذاها روي سلامت مردم غيرقابل انکار است و صاحبان هيأت ها لازم است در کنار توجه به طعم غذا، بهداشت و سلامت آن را هم در نظر بگيرند و خود عزاداران هم با رعايت نکات بهداشتي،از نذورات اين ماه بهره مند شوند. مطالب زير را که درباره ويژگي هاي غذاي نذري خوب و سالم است بخوانيد.

سي، چهل سال پيش غذاهاي نذري کمي با امروز متفاوت بودند. اگر از بزرگ تر ها بپرسيد، مي گويند که مردم آن زمان مثل حالا پلو و چلو نذر نمي کردند و بيشتر، غذاهايي مثل آش، آبگوشت، شله زرد ويا سمنو در ايام محرم خيرات مي کردند؛ چيزهايي که حالا جايشان را به خورش هايي مثل قيمه قورمه سبزي داده اند. البته هر کدام از اين غذاها مزايا و معايب خودشان را دارند و در مورد تهيه و طبخ و توزيع هر کدام مي شود جزئيات متفاوتي را در نظر گرفت.

قيمه،نذري اول
برليانت بزرگمهر، مشاور تغذيه و رژيم درماني و مسوول کميته آموزش همگاني انجمن تغذيه ايران، درباره انواع غذاهاي نذري رايج در ماه محرم مي گويد: «غذاهاي نذري که به طور معمول دراين ايام استفاده مي شوند، خورش قيمه و قورمه سبزي؛زرشک پلو با مرغ و آش هستند. اگر بخواهيم نگاهي به ترکيبات اين غذاها بيندازيم، بهتر است از خورش قيمه شروع کنيم که در سال هاي اخير رايج ترين غذاي نذري بوده است. اين خورش از مواد اوليه اي مثل لپه، پياز، گوشت و سيب زميني تشکيل شده که همراه برنج مصرف مي شود. لپه که جزو حبوبات است،براي سلامت بسيار مفيد است؛ چون حبوبات به طورکلي در کاهش چربي هاي نامطلوب خون تأثير به سزايي دارند. ضمناً لپه مانند ساير حبوبات فيبر دارد که به سلامت انسان کمک مي کند و در پيشگيري از يبوست و رفع آن مؤثراست. گوشت قرمزي که در اين خورش به کار مي رود هم منبع غني پروتئين و مواد معدني مثل آهن است. پس در مجموع، قيمه، خورش بسيار مفيدي است که ارزش غذايي بالايي هم دارد ولي در طبخ همين خورش اگر اصول تغذيه سالم رعايت نشود مي تواند بخشي از ارزش غذايي اش را از دست بدهد.»

۷ماده خوراکی برای تسکین درد

احساس درد حس ناخوشایندی است که حتی بعضی مواقع باعث مختل شدن فعالیت های طبیعی و روزانه فرد می شود.
احساس درد نشانه بیماری و اختلال در عملکرد سیستم های داخلی بدن است.

بعضی از مواد غذایی را که برای تسکین دردهای مختلف به کار می رود عبارتند از:

گرفتگی عضله پا- آب گوجه فرنگی: نتایج تحقیقات نشان می دهد از هر ۵ نفر حداقل یک نفر به طور دائم دچار گرفتگی عضله پا می شود. علت این ناراحتی کمبود پتاسیم و کلسیم است. با مصرف روزی حدود یک پیمانه آب گوجه فرنگی که سرشار از پتاسیم است، خطر بروز گرفتگی های دردناک عضله در عرض ۱۰ روز کاهش می یابد.

درد سینه- دانه کتان: نتایج بررسی های اخیر نشان می دهد، افزودن ۳ قاشق غذاخوری دانه کتان آسیاب شده به غذای روزانه، در عرض ۱۲ هفته درد سینه زنان را کاهش می دهد. محققان معتقدند، فیتواستروژن موجود در دانه کتان مانع از بالا رفتن میزان استروژن که درد سینه را ایجاد می کند، می شود.

آفت یا زخم دهان- عسل: روزی ۴ بار کمی عسل طبیعی را روی آفت یا زخم ها بمالید تا از بین برود. استفاده از عسل روند درمان آفت را ۴۳ درصد سرعت می بخشد. محققان می گویند: آنزیم های طبیعی موجود در عسل طبیعی، التهاب را از بین می برد؛ با ویروس های مهاجم مقابله می کند و التیام بافت های آسیب دیده را سرعت می بخشد.

سینوزیت- ترب کوهی: سینوزیت که بسیار شایع است علاوه بر گرفتگی بینی و درد پیشانی و صورت باعث می شود بیمار احساس درد وسیع تر و بیشتری داشته باشد. به گفته محققان آلمانی، ترب کوهی جریان خون به حفره های سینوزیت ها را تقویت می کند، سینوزیت های گرفته را باز می کند و عفونت های سینوزیت را نسبت به اسپری های رفع احتقان سریع تر درمان می کند.

دردمفصل- آب: درد پا، زانو، شانه و... را با مصرف روزی ۸ لیوان آب در عرض یک هفته برطرف کنید. به گفته محققان آب عنصر سازنده غضروف است که از قسمت انتهای استخوان و مفصل ها محافظت می کند، مایعات موجود در بدن ودیسک های نرم در ستون فقرات را نرم و روان می کند.

کمردرد- انگور: نتایج بررسی های اخیر نشان می دهد مصرف روزی یک پیمانه انگور جریان خون به بافت های آسیب دیده کمر را بهبود می بخشد.بنابراین مصرف این میوه برای بهبود جریان خون و درمان بافت های آسیب دیده کمر لازم است.

درد عضله- نعناع: ۳ بار در هفته، در وان آب حاوی ۱۰ قطره روغن نعناع قرار بگیرید . آب ولرم باعث شل شدن عضله و روغن نعناع به طور طبیعی عصب را آرام خواهد کرد. تاثیر ترکیب آب ولرم و روغن نعناع در کاهش درد ۲۵ درصد بیشتر از داروهای شیمیایی است.

ناراحتی گوارشی- آناناس: مصرف روزی یک پیمانه آناناس تازه، نفخ های دردناک را در عرض ۷۲ ساعت کاهش می دهد. آناناس سرشار از آنزیمی است که با کمک به سیستم گوارشی پروتئین های دردزا در معده و روده کوچک را سریع تر می شکند.

دردپا- نمک: برای رفع درد ناخن های فرورفته در گوشت انگشت، به طور منظم پا را در آب ولرم حاوی نمک خیس کنید تا عفونت و درد در عرض ۴ روز برطرف شود. به گفته محققان دانشگاه نمک به طور طبیعی التهاب را از بین می برد، خاصیت ضدباکتریایی آن نیز به سرعت میکروب هایی را که باعث ورم می شود از بین می رود. کافی است در هر یک لیوان آب ولرم، یک قاشق مرباخوری نمک اضافه کنید و روزی ۲ بار به مدت ۲۰ دقیقه پا را خیس کنید تا عفونت از بین برود.

درد مزمن- زردچوبه: نتایج بررسی ها نشان می دهد، زردچوبه نسبت به آسپرین یا ایبوپروفن در تسکین درد ۳ برابر موثرتر است. زردچوبه ۵۰ درصد از درد بیماران آرتریت را کاهش می دهد.کورکومین ، ماده فعال موجود در این ادویه، آنزیم تولیدکننده هورمون های دردزا را متوقف می کند. کافی است روزی یک چهارم قاشق مرباخوری از این ادویه مصرف کنید.

علایم قاعدگی-ماست: ۸۰ درصد زنان به علایم ناراحت کننده قاعدگی مبتلا می شوند، زیرا سیستم عصبی به بالا و پایین رفتن استروژن و پروژسترون که به طور طبیعی هر ماه رخ می دهد، حساس است. اما با مصرف روزی ۲ پیمانه ماست این علایم ۴۸ درصد کاهش پیدا می کند. به گفته محققان ماست غنی از کلسیم است که به طور طبیعی سیستم عصبی را آرام می کند و مانع از بروز علایم دردناک می شود.

ناراحتی معده- ماهی: سوءهاضمه، سندروم روده تحریک پذیر و بیماری التهاب روده را با خوردن هفته ای نیم کیلوگرم ماهی برطرف کنید. نتایج بررسی ها نشان می دهد اسیدهای چرب موجود در ماهی به نام های «DHA» و «EPA» ، به طور چشمگیری التهاب روده، گرفتگی عضله و درد معده را برطرف می کند. در برخی موارد همانند داروها به فرد تسکین می بخشد.
«DHA» و «EPA»ضد التهابی قوی، طبیعی و بدون عارضه است که به طور موثر عملکرد سیستم گوارشی را بهبود می بخشد.

گوش درد- سیر: محققان معتقدند ، مواد فعال در سیر به طور طبیعی باکتری های دردزا را از بین می برد.برای تهیه روغن سیر، ۳ حبه سیر را در نصف پیمانه روغن زیتون به مدت ۲ دقیقه به آرامی بپزید، صاف کنید. این روغن به مدت ۲ هفته قابل نگه داری در یخچال است.

درد مفصل و سردرد- گیلاس: نتایج بررسی ها نشان می دهد از هر ۴ زن حداقل یک نفر به درد آرتریت، نقرس و سردردهای مزمن مبتلاست.
آنتوسیانین ترکیبی که رنگ قرمز به گیلاس می دهد خاصیت ضدالتهابی دارد و ۱۰ برابر از آسپرین قوی تر است. آنتوسیانین، آنزیم های ایجادکننده التهاب در بافت ها را متوقف می کند و در نتیجه مانع از بروز دردهای متفاوت می شود.مصرف روزی ۲۰ گیلاس(تازه، یخ زده یا خشک) تا برطرف شدن درد، توصیه می شود.

سوزش سردل- سرکه سیب: قبل از هر وعده غذایی، یک قاشق غذاخوری سرکه سیب مخلوط شده در یک لیوان آب بخورید تا در عرض کمتر از ۲۴ ساعت، سوزش سردل فروکش کند. سرکه سیب سرشار از اسیدهای تارتاریک و مالیک است که هضم کننده قوی محسوب می شود. این اسیدها به شکستن چربی ها و پروتئین ها کمک می کند تا قبل از راه پیدا کردن ماده غذایی به مری و ایجاد سوزش سردل، معده به سرعت خالی شود.

درد عضله- زنجبیل: ماده ضد درد موجود در زنجبیل درد عضله، مفصل، سفت شدن و ورم عضله را در عرض ۲ ماه تا ۶۳ درصد کاهش می دهد. مصرف روزی حداقل یک قاشق مرباخوری خشک یا ۲ قاشق مرباخوری زنجبیل تازه برای افراد مبتلا به درد عضله توصیه می شود.

مشکل اصلی کمپوت‌ها میزان قند افزوده است. کمپوت‌های صنعتی قند زیادی دارند.

بدون شک شما هم بارها و بارها شنیده‌اید که متخصصان توصیه می‌کنند روزانه بین 5 تا 7 واحد میوه و سبزیجات میل کنید. اما به نظر می‌رسد مصرف این میزان میوه‌ی تازه کمی سخت باشد. به خاطر این که برخی از مردم با گوارش میوه‌ی تازه کمی مشکل دارند.

سۆال اینجاست که آیا می‌توان گاهی وقت‌ها کمپوت را جایگزین میوه‌ی تازه کرد؟ آیا کمپوت‌ها هم برای سلامتی مفیدند؟ آیا کمپوت‌ها ویتامین‌های خود را از دست می‌دهند؟ برای رسیدن به جواب این سۆالات مطالعه‌ی این مطلب کوتاه را از دست ندهید.

کمپوت همان میوه‌ی پخته شده است. معمولاً بچه ها کمپوت را بهتر از میوه‌ی خام تازه می‌خورند. باید بدانید که کمپوت‌ها هم حاوی ویتامین هستند و اصلاً نمی‌توان آن‌ها را فاقد ویتامین و مواد مغذی دانست.

حتماً می‌دانید که ویتامین C در اثر حرارت از بین می‌رود. اما باید بدانید که تولید کنندگان این محصولات غذایی برای جبران ویتامین C از دست رفته اسید اسکوربیک به کمپوت‌ها اضافه می‌کنند. برای همین هم کمپوت‌های صنعتی معمولاً به اندازه‌ی میوه‌های تازه ویتامین C دارند.

پیش سازهای ویتامین A نیز در کمپوت وجود دارند. در بین این پیش‌سازها می‌توان به کاروتنوئیدها اشاره کرد. این ترکیبات در میوه های نارنجی یا قرمز مانند زردآلو، گریپ‌فروت، هلو و غیره وجود دارد.

در مورد فیبرها هم باید بگوییم که حرارت بالا باعث می‌شود این ترکیبات مغذی بیشتر جذب بدن شوند. برای همین افرادی که سیستم گوارش حساسی دارند کمپوت را بهتر از میوه‌ی تازه تحمل کرده و راحت‌تر از فیبرهای آن‌ها استفاده می‌کنند.

همچنین باید بدانید که پیش سازهای ویتامین A نیز در کمپوت وجود دارند. در بین این پیش‌سازها می‌توان به کاروتنوئیدها اشاره کرد. این ترکیبات در میوه های نارنجی یا قرمز مانند زردآلو، گریپ‌فروت، هلو و غیره وجود دارد. کاروتنوئیدها خدمت زیادی به سلامتی ما می‌کنند. این ترکیبات به دلیل داشتن خواص آنتی اکسیدانی از ابتلا به سرطان پیشگیری کرده و پیری را به تعویق می‌اندازد.

مشکل اصلی کمپوت‌ها میزان قند افزوده است. کمپوت‌های صنعتی قند زیادی دارند. بهتر است کمپوت‌هایی انتخاب کنید که روی آن‌ها عبارت «بدون قند افزوده» نوشته شده باشد. در این صورت میزان قند آن‌ها برابر با میوه‌ی طبیعی می‌باشد.

اگر نمی‌توانید به هر دلیلی میوه‌ی تازه بخورید خودتان را هم از مصرف کمپوت به بهانه‌ی این که ویتامین ندارد محروم نکنید. می‌توانید از کمپوت به عنوان دسر استفاده کرده و از خواص آن استفاده کنید.

این روزها با زیاد شدن مشغله‌‌های کاری و نداشتن فرصت کافی، بسیاری از خانواده‌ها ترجیح می‌دهند حلیم را از بیرون بخرند چون معتقدند برای پخت نوع خانگی این غذا مدت زمان زیادی لازم است و از طرفی بافت حلیم خانگی به خوبی‌ بافت حلیم بیرون به اصطلاح کش نمی‌‌آید.

گروهی هم حلیم‌‌هایی که به‌صورت پودر بسته‌بندی‌ در بازار عرضه شده است، می‌خرند. مواداولیه این حلیم‌های آماده خشک و پس از کاهش آب، به‌صورت پودر درآمده است. این حلیم‌ها در بسته‌‌بندی‌‌های مختلف و با عناوین گوناگون در سوپرمارکت‌‌ها و مغازه‌‌ها به فروش می‌‌رسد.

هنگام خرید حلیم یا پودر آماده حلیم باید توجه داشت که در تهیه آن نکات بهداشتی و سلامت رعایت شده یا نه بنابراین حتما به این نکته‌ها دقت کنید:

۱. ظاهر مغازه، بهداشت کارکنان، داشتن کارت و مجوز بهداشت و...

۲. حلیم نباید در ظروف یکبار مصرف تلقی ریخته شود زیرا فقط موادغذایی با دمای پایین‌تر از ۴۵-۴۰ درجه را می‌توان در این ظرف‌ها ریخت درحالی که دمای حلیم بیش از ۴۵ درجه سانتی‌گراد است. ظروف یکبار مصرف ساخته شده از گرانول پلی‌پروپیلن برای نگهداری موادغذایی داغ مانند آش و حلیم بهترین هستند و حتی می‌توان مواد غذایی با دمای ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد را هم در آنها ریخت.

۳. حلیم را به مقدار کم بخرید و حتما بلافاصله پس از خرید آن را در ظروف چینی یا شیشه‌ای بریزید. با این کار احتمال ایجاد واکنش‌های شیمیایی بین غذا و ظرف کاهش می‌یابد.

۴. هدف از کاهش آب حلیم‌های آماده در صنعت، کاهش احتمال رشد میکروب‌هاست بنابراین پس از بازکردن بسته، پودر را کاملا مصرف کنید و نیمی از آن را برای وعده دیگر نگه‌ندارید زیرا با جذب رطوبت محیط، زمینه برای رشد میکروب‌‌ها فراهم می‌شود.

۵. اگر پودر آماده حلیم، حالت کلوخ و به هم چسبیده دارد، نباید آن را مصرف کرد زیرا ممکن است این حالت به دلیل کپک‌زدگی باشد و معمولا فقط زمانی که تاریخ انقضای محصول می‌گذرد، این اتفاق می‌افتد.

۶. برخی خانم‌ها با آنکه از پودر آماده حلیم استفاده می‌کنند، مواد اولیه حلیم خانگی را نیز به آن اضافه می‌کنند. این کار باعث به اصطلاح پر ملات شدن این غذا می‌شود.

۷. اگر به فشارخون بالا مبتلا هستید، در مصرف پودرهای آماده محتاط باشید چون سدیم طعم‌دهنده منوسدیم گلوتامات که به این پودرها افزوده می‌شود و نمک این محصول، برای افراد مبتلا به فشارخون بالا می‌تواند مضر باشد.

بسیاری از دانش ‌آموزان روزهای پیش از امتحان را تا حد امکان به مطالعه می ‌پردازند و تصور می‌ کنند که غذا و استراحت مانع مطالعه می ‌شود، در صورتی که با تغذیه صحیح می ‌توان بازده فکری را افزایش داد.

به کارگیری نکات و توصیه ‌های زیر توان شما را برای یادگیری بهتر و موفقیت در امتحانات افزایش می‌دهد

۱- در زمان کار یا مطالعه غذا نخورید و برای این کار زمان خاصی را در نظر بگیرید تا با آرامش بیشتری غذا بخورید.

۲- بررسی‌ های دانشمندان نشان می دهد که غذاهای نشاسته ‌ای مانند ماکارونی، برنج و نان به دلیل تاثیر در بهبود کیفیت خواب، در شب امتحان مفید هستند.

۳- صبح روز امتحان بهتر است به منظور افزایش کارایی مغز، از مواد سرشار از پروتئین یا سرشار از فیبر مانند تخم‌ مرغ، نان سنگک یا بربری با عسل یا پنیر استفاده شود.

۴- کارشناسان تغذیه به دانش آموزانی که اضطراب زیادی دارند و نمی ‌توانند صبحانه ی مفصلی بخورند، توصیه می ‌کنند از موز و مقداری کشمش استفاده کنند.

۵- بعضی از دانش ‌آموزان به دلیل اضطراب زیاد، امتحانات خود را خراب می‌ کنند، بنابراین بهتر است برای مقابله با این اضطراب از غذاهای مناسب استفاده کنند. بعضی از سبزی ‌ها از قبیل ریحان، نعنا، کاهو و سیب در کاهش اضطراب بسیار مفید هستند.

۶- خوردن نان و پنیر و گردو یا یک ظرف عدسی در روز امتحان کمک می ‌کند تا در طول امتحان آرام باشید. همچنین خوردن عسل و نوشیدنی‌ های حاوی عسل در کاهش اضطراب بسیار موثر است.

۷- خوردن جگر، گوشت و ماهی، کمک زیادی در کاهش اضطراب می ‌کند، زیرا کم‌ خونی نیز یکی از دلایل کاهش یادگیری و تمرکز است.

۸- مصرف سبزی‌ و میوه‌ های تازه توصیه می‌ شود.

۹- در ساعات مطالعه از خوردن ماست ترش و دوغ ترش بپرهیزید و خوردن روزانه شیر و همچنین ماست شیرین را فراموش نکنید.

۱۰- در ایام امتحان، بیشتر مواظب سلامت خود باشید تا در معرض سرماخوردگی، گرمازدگی، مسمومیت‌ های غذایی و سوء هاضمه قرار نگیرید و از خوردن غذا در بیرون از خانه جدا خودداری کنید. غذا را خوب بجوید و به آرامی میل کنید.

۱۱- در طول روز آب کافی بیاشامید، اما دقت داشته باشید که آشامیدن آب و نوشیدنی‌ های دیگر در وسط غذا سبب اختلال در هضم و ایجاد نفخ می ‌شود.

۱۲- از مصرف زیاد شیرینی جات و تنقلات خودداری کنید. این خوراکی‌ ها ممکن است در نگاه اول انرژی ‌زا به نظر برسند، اما باید توجه داشت که این قابلیت در آن ها بسیار کم دوام است و پس از مدتی احساس خستگی بیشتری به شما دست خواهد داد.

۱۳- بر خلاف تصور عموم، مطالعه و درس خواندن نیاز بدن‌ ‌به انرژی را افزایش نمی ‌دهد، بنابراین استفاده بیش از حد از مواد غذایی شیرین و چرب در طول دوران امتحان، نه تنها مفید نیست، بلکه سبب چاقی‌ ‌می‌ شود.

۱۴- صبحانه غذای اصلی است، ناهار و شام را کمی مختصرتر بخورید، اما صبحانه را کامل میل کنید.

۱۵- مصرف روزانه یک لیوان شیر،‌ ‌برای ایجاد آرامش در طول دوران امتحان موثر است.

۱۶- خوردن آجیل از قبیل بادام، کشمش، فندق، گردو و نخودچی که سرشار از منیزیم است، به یادگیری کمک می کند، زیرا کمبود آن یکی از علل کاهش یادگیری است.

۱۷- ماست و دوغ ترش، خواب آور است، اما خوردن ماست شیرین مفید است.

۱۸- از خوردن قهوه و چای پُررنگ، خودداری کنید، ولی چای کم‌ رنگ مفید است.

۱۹- تغذیه متعادل و متنوع شامل نان و غلات، انواع سبزی، لبنیات، گوشت ها و میوه‌ها سبب کاهش استرس در زمان امتحان می ‌شود.

۲۰- اگر احساس خستگی می ‌کنید، کمی استراحت کنید. انسان در موقع خستگی احتیاج به استراحت دارد نه محرک، بنابراین مصرف قهوه به منظور بیدار ماندن توصیه نمی ‌شود.

از باشگاه که بیرون می آیید حسابی خسته هستید و دوست دارید یک نوشیدنی خنک یا یک غذای سبک میل کنید. اما همان طور که حتما شنیده اید، پس از ورزش نباید بلافاصله غذاهای چرب و شیرین خورد.

اما ما در اینجا میان وعده هایی به شما معرفی کرده ایم که نه تنها بد نیست پس از ورزش میل کنید، بلکه توصیه هم می کنیم حتما آنها را میل کنید. آنها سرشار از پروتئین و کربو هیدرات هستند که برای ماهیچه ها و تقویت بدن لازمند.

۱-مرغ سرخ شده
مرغ منبع غنی پروتئین و دیگر مواد مغذی همچون نیاسین و ویتامین B مورد نیاز برای سوخت و ساز کربوهیدرات است. برنج قهوه ای نیز مواد مغذی بیشتر از برنج سفید دارد. پس از ورزش و آمدن از باشگاه دوست دارید غذاهای شیرین میل کنید. اما از آنجا که قند برای بدن و سلامت انسان ضرر دارد می توانید از غذاهایی که دوباره گلوکز ماهیچه های شما را تامین می کنند، استفاده کنید. از جمله آنها می توان به مرغ سرخ شده و برنج قهوه ای اشاره کرد. برای طعم بهتر این غذا می توانید از انواع سبزیجات بخارپز کمک بگیرید.

۲-حُمُص با نان پیتا
بسیاری از راهنماهای تغذیه ای تاکید دارند هر چند وقت یکبار گوشت را کنار بگذارید و به جای آن مواد مغذیِ جایگزین مصرف کنید. حُمُص یکی از بهترین جایگزین های گوشت است. این غذا از نخود، روغن کنجد و ارده تهیه می شود و سرشار از مواد مغذی، پروتئین و کربوهیدرات است. برای کامل کردن ویتامین های این غذا، آن را با نان پیتا که از گندم تهیه می شود میل کنید.

۳-نان بیگل با کره بادام زمینی
نان بیگل در واقع نان‌ حلقه‌اى شکل‌ و سفت است‌ که‌ خمیر آن‌ را پیش‌ از طبخ‌ آب‌پز کرده‌اند. نان بیگل گندمی کالری بالا و کربوهیدرات زیاد دارد. خوردن نان گندم با کره بادام زمینی همه مواد معدنی موردنیاز بدن همچون پتاسیم و الکترولیت لازم برای انقباض های ماهیچه ها را در خود دارد.

نباید پس از ورزش روغن و چربی مصرف کرد این ماده باعث کندی جذب دیگر مواد مغذی می شود. اما توصیه می شود از روغن های اشباع نشده  همچون روغنی که در کره بادام زمینی یافت می شود، استفاده کنید تا تستوسترون، هورمونی که جذب پروتئین لازم است، در بدن باقی بماند.

۴-میوه خشک و آجیل
برای مواقعی که پس از باشگاه دوست دارید خوراکی میل کنید، می توانید کیف خود را با میوه های خشک و آجیل پر کنید. مصرف میوه های خشک پس از باشگاه پروتئین لازم را به بدن شما می رساند. در ضمن باعث سیر شدن موقت هم می شوند. این میوه ها کربوهیدرات ساده در خود دارند و راحت هضم می شوند و گلیکوژن لازم برای ماهیچه ها را تامین می کنند.

۵-تن ماهی و کراکر گندمی
کراکر به بیسکوئیت بی شکر گفته می شود. کراکرهای گندمی یکی از بهترین میان وعده هایی است که می توان پس از یک ورزش سخت و خسته کننده میل کرد. تن ماهی نیز چربی کمی دارد و مملو از پروتئین و امگا سه است که برای بدن مفید هستد. مقداری از تن ماهی را روی کراکر بگذارید و بدون استفاده از سس مایونز، با چکاندن چند قطره لیموترش، این اسنک ساده و خوشمزه را میل کنید. اگر خیلی دوست دارید سس بزنید خردل و روغن زیتون به آن اضافه کنید.

۶-سالمون، پوره سیب زمینی و سالاد
همچون تن ماهی، سالمون نیز منبع پروتئین و امگا سه است. در کنار سالمون، پوره سیب زمینی که سرشار از نشاسته است، میل کنید. اگر دوست دارید طعمی متفاوت را امتحان کنید، به جای سیب زمینی سفید از سیب زمینی شیرین استفاده کنید که سرشار از ویتامین و پروتئین است. برای لذت بردن از میان وعده خود، ظرفی پر از سالاد با سبزیجات تاره هم در کنار بشقاب غذای خود بگذارید.

۷-کورن فلکس و شیر
کورن فلکس در واقع غلات ورقه شده است که با شیر طعم عالی دارد. خوردن یک کاسه کورن فلکس با شیر پس از ورزش یک وعده سیر کننده و مقوی است. برگه های غلات در این میان وعده سرشار از پروتئین، کربوهیدرات و دیگر ویتامین های لازم برای بدن است.

۸-املت سفیده تخم مرغ و اسفناج
تخم مرغ سرشار از پروتئین است. پروتئین موجود در تخم مرغ بسیار کامل است و به همین دلیل این خوراکی کوچک یک منبع غذایی کامل به شمار می رود. برای رشد بدن باید تخم مرغ مصرف کرد. اگر کارتون پاپای را دیده باشید، می بینید که با یک قوطی اسفناج چه انرژی ای پیدا می کند. اسفناج سرشار از مواد مغذی، آهن و نوعی از استروئید است که باعث افزایش رشد ماهیچه های بدن می شود. برای تهیه این املت باید سفیده تخم مرغ را با شیر و اسفناج مخلوط کنید و درون تابه سرخ کنید.

۹-اسموتی میوه ها
نوشیدنی ها بسیار سریع تر از غذا هضم می شوند و راحت تر هم خورده می شوند. در ضمن بهتر و سریع تر هم جذب بدن می شوند. برای اینکه یک نوشیدنی کامل و مقوی داشته باشید بهتر است سراغ درست کردن اسموتی میوه ها بروید. برای تهیه این اسموتی، میوه هایی همچون انبه، موز و خربزه که سرشار از پتاسیم هستند را به همراه ماست یا شیر سویا مخلوط کنید. این اسموتی برای ماهیچه ها بسیار مقوی است.

۱۰-شیرشکلات
شاید برایتان عجیب باشد که پس از سوزاندن کالری از باشگاه بیرون بیاییم و شیر شکلات بخوریم. جای تعجب هم دارد. اما منظور ما شیر شکلات معمولی نیست. شیر شکلاتی که چربی کم و پروتئین بالا باید مصرف کنید. شیر شکلاتی که ۴۸ گرم کربوهیدرات و ۲۰ گرم پروتئین دارد بهترین گزینه برای نوشیدن است.

خوردن يك قاشق غذاخوري كنجد موجب تامين 14 درصد از نياز كلسيم خانم‌ها شده و اگر آنها عادت به بلند كردن ناخن‌هايشان داشته باشند با مصرف كنجد ناخن‌هايشان محكم‌تر شده و ترك و شكنندگي بر روي اين عضو كه جزئي از زيبايي انگشتان است ديده نمي‌‌شود.

به علاوه مصرف 2 قاشق غذاخوري آن رساندن 5 ميلي‌گرم روي را به بدن خصوصا پوست و مو و ناخن‌ها آسان مي‌كند. شايد بدانيد كه كمبود روي چه اثراتي بر زيبايي دارد آكنه را كمتر مي‌كند و از نازك شدن موها جلوگيري مي‌كند و مانع ريزش موها خصوصا در خانم‌ها مي‌شود و در ضمن به دليل توام شدن اين ماده مغذي با ويتامين E اين اثرات صد چندان شده و مي‌توان از خواص ضدچروك و سفيدكنندگي (ضدلك) اين ويتامين استفاده كرد. حتما مي‌دانيد كه كنجد چربي بسياري دارد اما اين چربي از نوع گياهي و چند باندي است. اين روغن داراي اسيدهاي چرب ضروري است كه در ساختمان پوست به عنوان يك جز اصلي محسوب مي‌شوند و در صورتي كه كمبودي از اين مواد مغذي ايجاد نشود پوست كاملا يكنواخت و نرم و لطيف به نظر مي‌رسد و جالب است بدانيد كه وجود همين چربي‌هاست كه اگر با يك منبع پروتئيني دريافت شود (كنجد به همراه چربي پروتئين قابل توجهي دارد) به ترميم موهاي آسيب ديده پرداخته و از خشكي بيش از حد اين عضو نيز جلوگيري مي‌كند و موجب راحتي افرادي مي‌شود كه سال‌هاست از خشكي مو رنج برده و همواره از شانه زدن و رنگ كردن موهاي خشكشان مي‌هراسند. امروزه از روغن كنجد خصوصا كنجد سياه در تهيه انواع فراوده‌هاي آرايشي و بهداشتي خصوصا محصولاتي كه براي رفع انواع خشكي‌ها تجويز مي‌شوند استفاده مي‌شود. معمولا در تركيب انواع كرم‌ها و ماسك‌ها و شامپو‌هاي ترميمي از اين روغن استفاده شده تا خاصيت درماني آنها چند برابر شود. در آخر شما را با ماسكي كه با روغن كنجد تهيه مي‌شود و براي تقويت موهاي خشك و آسيب‌پذير توصيه مي‌شود آشنا مي‌كنيم.

قبل از هر چيز بايد بگوييم كه شما مي‌توانيد از اين ماسك بسته به موهايتان هفته‌اي 1تا2 بار بعد از شستشوي آنها در حمام استفاده كنيد. مواردي كه در تهيه اين ماسك استفاده مي‌شوندشامل:

روغن كنجد2 قاشق غذاخوري

زرده تخم‌مرغ1 عدد

شير2 قاشق مربا خوري

آرد جوانه گندم2 قاشق غذا خوري

ابتدا مواد را كاملا مخلوط كرده و بعد از شستشوي موها در حمام اين ماسك را بر تمام مو خصوصا پوست سر قرار داده و كاملا با دو دست ماساژ دهيد. هر قدر ماساژ بيشتر باشد مواد آسان‌تر نفوذ مي‌كنند. سپس با گذشت 10 دقيقه آنها را با آب ولرم آبكشي نماييد. در ضمن اگر مي‌خواهيد مقدار زيادي از كنجد خام را به مدتي بيش از يك سال نگهداري كنيد بايد آن‌را در داخل ظرف شيشه‌اي خشك و درب‌دار و دور از هر گونه رطوبت و قرار گرفتن در معرض نور خورشيد ذخيره نماييد. هميشه به خاطر داشته باشيد كه در تكرار هر توصيه و عادتي زياده‌روي نكنيد حتي اگر اين توصيه از سوي متخصصين مهم تلقي شود.

دانه های ریز، پهن و بیضی شکل کنجد، طعم مطبوع و خوشایندی به بیشتر غذاهای آسیایی می بخشد و از اجزای اصلی تاهینی(Tahini) و شیرینی خوشمزه ی خاورمیانه یعنی حلوا(Halva) می باشد. تاهینی، خمیری تهیه شده از دانه های آسیاب شده ی کنجد است.

کنجد در طول سال قابل دسترسی است و بسته به انواع آن در رنگ های مختلف به ویژه سفید، زرد، سیاه و قرمز یافت می شود.

کنجد از قدیمی ترین چاشنی های شناخته شده ای است که قدمت آن به 1600 سال پیش از میلاد مسیح بر می گردد. روغن کنجد به سختی تند می شود. نام علمی کنجد"Sesamun indicum" است.

کنجد منبع غذایی بسیار با ارزشی است. علاوه بر این که منبع خیلی خوبی از منگنز و مس است. از نظر کلسیم، منیزیم، آهن، فسفر، ویتامین B1 ، روی و فیبرهای غذایی نیز منبع ارزشمندی به شمار می رود.

فیبرهای غذایی موجود در کنجد اثرات بسیار مفیدی دارند که شامل موارد زیر است:

- کاهش کلسترول خون در انسان

- حفاظت سلول های کبدی در مقابل آسیب های اکسیداتیو

- پیشگیری از فشارخون بالا در تحقیقاتی که بر روی حیوانات آزمایشگاهی انجام شده است.

- افزایش ذخیره ی ویتامین E در حیوانات

املاح معدنی مفید موجود در کنجد

کنجد منبع بسیار خوبی از مس، کلسیم، منیزیم و روی است. تنها یک چهارم لیوان از آن، قابلیت تامین 4/70 درصد مس، 6/31 درصد منیزیم و 1/35 درصد از کلسیم مورد نیاز روزانه را دارد.

شیرینی کنجدی

مس: کاهش دردهای آرتریت روماتوئید

مس به دلیل حضور در بسیاری از سیستم های آنزیمی ضد التهابی و آنتی اکسیدانی ، نقش مهمی در کاهش درد و رفع التهاب در بیماری های آرتریت روماتوئید دارد.

علاوه بر آن در فعالیت نوعی آنزیم موثر است که برای اتصال کلاژن و الاستین مورد نیاز است. کلاژن و الاستین در ساختار، قدرت و قابلیت ارتجاع رگ های خونی، استخوان ها و مفاصل مهم هستند.

منیزیم: سلامت عروق خونی و دستگاه تنفسی

همچنان که ذکر شد کنجد منبع خوبی از منیزیم است. اثرات مفید منیزیم به شرح زیر است:

- کاهش اسپاسم راه های هوایی در بیماری آسم

- کاهش فشار خون بالا (فشار خون بالا از عوامل موثر حمله های قلبی ، سکته ها و بیماری های قلبی در افراد دیابتی است.)

- پیشگیری از اسپاسم نوعی عروق خونی که در پیدایش حملات میگرن نقش دارند.

- ایجاد خواب طبیعی در زنانی که از عوارض یائسگی رنج می برند.

کلسیم: پیشگیری از سرطان روده، پوکی استخوان و میگرن

کلسیم از املاح معدنی مهم موجود در کنجد است. در مطالعاتی که اخیراً انجام شده است نقش موثر کلسیم در موارد زیر به اثبات رسیده است:

- حفاظت از سلول های روده در مقابل مواد شیمیایی سرطان زا

- پیشگیری از کاهش توده ی استخوانی که در یائسگی یا بیماری های خاصی مانند آرتریت روماتوئید مشاهده می شود.

- پیشگیری از سردردهای میگرنی

روی: حفظ سلامت استخوان ها

به دلیل تاثیر روی در چگالی املاح معدنی استخوان، به مردان سالمند توصیه می شود غذاهای غنی از "روی" را به طور مرتب در برنامه های غذایی خود بگنجانند.

نان کنجدی

گرچه تصور بر این است که پوکی استخوان اغلب گریبان گیر زنان سالمند می شود، اما حقیقت این است که مردان سالمند نیز در معرض پوکی استخوان قرار دارند.

 فیتواسترول ها: کاهش کلسترول خون

 فیتواسترول های ترکیباتی هستند که در گیاهان یافت می شوند و ساختمان شیمیایی مشابهی با کلسترول دارند. با دریافت میزان مناسبی از فیتواسترول ها، میزان کلسترول خون کاهش می یابد، پاسخ ایمنی تقویت می شود و خطر بروز سرطان های خاص کاهش می یابد.ا

مروزه به دلیل خواص مهم فیتواسترول ها، اقدام به استخراج آن ها از دانه های سویا، ذرت و گیاهان دیگر می کنند و به عنوان افزودنی در تهیه غذاهای فرآوری شده به کار می برند.

 نتیجه گیری

به منظور برخورداری از ارزش های غذایی نهفته در کنجد، لازم است از این ماده ی غذایی به عنوان جزئی مهم از چاشنی ها و طعم دهنده ها در برنامه ی غذایی خود استفاده کنید.

احتمالا اين خاطره در يك روز گرم از فصلي گرم رقم خورده است؛ تابستان با گرماي طاقت فرسايش، مي‌تواند با تشنگي ضميمه شود و فصلي غيرقابل تحمل را ايجاد كند.  گرماي هوا باعث از دست رفتن بيشتر آب بدن شده و نياز بدن به آن را افزايش مي‌دهد. در واقع آب، اولین ماده غذایی و سالم‌ترین نوشیدنی است که 60 درصد بدن بزرگسالان و 80 درصد بدن نوزادان را تشکیل می‌دهد. کارشناسان تغذیه توصیه می‌کنند، آقایان روزانه بیش از 2 لیتر و نیم و خانم‌ها 2 لیتر آب در روز مصرف کنند. در اين ميان افرادی که ناراحتی کلیه، ناراحتی‌های قلبی- عروقی و فشار خون دارند باید زیر نظر پزشک آب بنوشند. درصورت حل نكردن معضل تشنگي احتمال ايجاد مشكلات فراواني وجود دارد. دكتر هاشمي، متخصص تغذيه در اين باره توصيه‌هايي دارند كه درصورت رعايت آن‌ها مي‌توان تابستان بي‌عطشي را سپري كرد.

عطش چيست؟

عطش همان تشنگي تعبير مي‌شود و تشنگي هم نياز به نوشيدن آب است. اين نياز زماني بروز پيدا مي‌كند كه بدن در مقابل كم آبي كه با آن مواجه شده واكنش نشان مي‌دهد. كم آب شدن بدن نيز زماني رخ مي‌دهد که آب دفع شده از بدن بيشتر از مقدار جذب آب باشد. از سوي ديگر، عطش به نوعي تشنگي مفرط نيز تعبير مي‌شود كه در گرماي شديد و كم آبي‌هاي طولاني مدت يا ورزش‌هاي طولاني و سنگين رخ مي‌دهد. وقتي بدن كم آب مي‌شود، بزاق دهان را مي‌گيرد و احساس خشكي دهان به‌وجود مي‌آيد. اگر در اين مرحله كمبود آب جبران نشود، احساس ضعف، خستگي و سردرد ايجاد مي‌شود. تشنگي در اصل علامت خطري براي كم شدن مايعات بدن است. كاهش مايعات نيز مي‌تواند در اثر تعريق زياد، اسهال، استفراغ، تب، آفتاب سوختگي يا رژيم غذايي اتفاق بيفتد.

حواس تان به میزان آب بدن تان باشد

آنچه مسلم است همه براي ادامه حيات و فعل و انفعالات درون بدن به آب نياز دارند و اين ميزان نياز به‌طور متوسط 8 تا 01 ليوان است كه در كودكان كمتر است اما در بزرگسالان تغييري نمي‌كند. چه بسا افراد مسن كه نسبت به نياز بدن‌شان به آب كمتر حساس می شوند اما بايد 8ليوان آب را حتما در طول روز مصرف كنند تا سلول‌هاي بدن دچار كم‌آبي نشوند. در مورد افراد ديابتي به‌دليل ماهيت بيماري كه افزايش دفع ادرار را به همراه دارد، نياز بيشتري به آب دارند كه بسته به سطح قندخون بايد با پزشك معالج در مورد ميزان مصرف آب مشورت كنند. بسته به سطح فعاليت افراد و قرارگيري آن‌ها در معرض گرما ميزان مصرف تغيير مي‌كند و افراد به‌طور معمول آب را از طرق مختلف در طول روز از دست مي‌دهند بنابراين بايد بسته به ميزان فعاليت ميزان دريافت آب را تنظيم كرد.

روش رفع عطش

آب به‌طور معمول به دلیل تنفس، تعریق، ادرار و مدفوع از دست می‌رود. در همين زمان است كه مكانيسم تشنگي به‌وجود مي‌آيد و بدن به نوعي نشان مي‌دهد كه به آب نياز دارد. بنابراين نوشیدن آب كافی و فراوان بسیار اهمیت دارد. در فصول گرم سال و به‌ويژه تابستان كه آب بيشتري از طرق مختلف از دست مي‌رود، عطش و تشنگي زودتر بروز پيدا مي‌كند. راهكار اصلي رفع عطش در اصل نوشيدن ميزان كافي آب است در كنار آب مي‌توان از نوشيدني‌هايي مانند چای کمرنگ و آبميوه‌هاي متفاوت نيز براي رفع تشنگي استفاده كرد.  به این نکته بايد توجه کنید، برای تامین آب مورد نیاز بدن نباید از نوشیدنی‌های ناسالم استفاده کرد؛ مثلا مصرف زیاد برخی نوشابه‎های گازدار و کافئین‎دار عوارض جسمی دارند و موجب کاهش کلسیم بدن می‎شوند.

خوردن ناگهاني آب فراوان مي‌تواند مشكلات گوارشي و سوء هاضمه در فرد ايجاد كند. توصيه مي‌شود بدن به چنين حالتي نرسد و هر نيم تا يك ساعت بايد دست‌كم نيم فنجان آب به بدن رساند.

چاي با تشنگي چه مي‌كند؟

آب مايعي است كه در تمام واكنش‌هاي بدن شركت دارد و وجود آن براي فعل و انفعالات مختلف در بدن و در نتيجه ادامه حيات انسان الزامي است. آب نيز مانند هوا و غذا يكي از ضروريت‌هاي زندگي است. بنابراين بايد هميشه و به‌صورت مداوم به بدن برسد و در زمان تشنگي هيچ‌چيز نمي‌تواند جايگزين آب شود. چاي نوشيدني است كه به‌دليل داشتن مواد آنتي اكسيدان و ضد‌سرطان براي بدن مفيد است اما هيچ‌گاه جايگزين مناسبي براي آب نيست. چاي به‌دليل خاصيت مدر بودن باعث مي‌شود، مقدار بيشتري از آبي كه از طرق مختلف به بدن مي‌رسد، دفع شود. به‌طور كلي توصيه مي‌شود، افراد هنگام تشنگي درصورت دسترسي به آب از اين نوشيدني استفاده كنند.

خوراكي‌هاي ضد‌ تشنگي

فيبرها در نگهداري آب نقش مهمي دارند بنابراين خوراكي‌هاي فيبردار گزينه‌هاي مناسبي هستند. علاوه بر ميوه‌ها، سبزي‌ها هم منبع بسيار مناسب فيبر و در نتيجه آب هستند. كاهو، خيار، كرفس و سبزي خوردن چون آب را در خود نگه مي‌دارند باعث استمرار و تداوم آب‌رساني به بدن مي‌شوند. در مقابل برخي خوراكي‌ها مانند انواع شيريني و كباب و جگر تشديد‌كننده تشنگي هستند و در فصول گرم سال كه احتمال كم‌آبي بيشتر است بايد از خوردن آن‌ها پرهيز كرد.

ميوه‌هاي تابستاني تشنگي را برطرف مي‌كنند؟

ميوه‌ها علاوه بر نقشي كه در تامين ويتامين‌ها، مواد معدني، آنتي اکسيدان‌ها و فيبر مورد نياز بدن دارند، نقش مهمي نيز در پيشگيري و درمان انواع سرطان، بيماري‌هاي قلبي - عروقي، سکته مغزي، پوکي استخوان، ديابت و چاقي ايفا مي‌كنند. علاوه بر اين، آن‌ها به‌طور كلي يكي از منابع حاوي آب هستند و مي‌توان بخشي از نياز بدن به آب را از طريق ميوه‌ها تامين كرد. ميوه‌ها در ساختمان خودشان فيبر دارند و اين فيبر در دستگاه گوارش باعث ماندگاري آب و تحويل تدريجي آب به جريان خون مي‌شود و به اين ترتيب تاخير زيادي در احساس تشنگي به‌وجود مي‌آيد اما بايد دانست كه بدن نياز به آب خالص هم دارد و روزانه 8 ليوان آب براي ادامه حيات و حفظ آن ضروري است كه بخشي از آن را مي‌توان از طريق ميوه‌ها به‌دست آورد.

خاك‌شير و عرقيجات گياهي مي‌توانند رفع عطش ‌كنند؟

به‌طور كلي 2 مسئله مطرح است، يكي نياز بدن به آب و ديگري احساس تشنگي. زماني كه درباره احساس تشنگي بحث مي‌شود برخي از نوشيدني‌ها مثل شربت آبليمو كه به‌دليل وجود آبليمو در آن باعث ترشح بزاق بيشتر مي‌شوند، احساس تشنگي را زودتر برطرف مي‌كنند ولي اين به آن معنا نيست كه نياز بدن به آب تامين شده است. نوشيدني مانند خاك‌شير به‌دليل داشتن دانه‌هاي خاك‌شير كه آب را درون خود حبس مي‌كند و چند برابر ظرفيت مي‌تواند ذخيره آب داشته باشد در زمان تشنگي نوشيدني بسيار مناسبي است. اين دانه‌ها در دستگاه گوارش آب را در داخل خود نگه مي‌دارند و به‌تدريج آن را به بدن تحويل مي‌دهند و نياز بدن را در مدت طولاني‌تر نسبت به آب تامين مي‌كنند. نوشيدني ديگري كه مي‌توان نام برد تخم شربتي است كه عملكردي مشابه خاك‌شير دارد و به‌دليل نگه داشتن آب درون خود باعث مي‌شود، فرد ديرتر احساس تشنگي كند اما از آن‌جا كه اين نوشيدني‌ها با شكر مصرف مي‌شوند بايد در ميزان استفاده از آن‌ها احتياط كرد چون مصرف بيش از اندازه آن‌ها موجب اضافه وزن و چاقي مي‌شود. بهتر است آنها را يا بدون شكر يا با حداقل شكر مصرف كرد.

خنكي آب  تاثیری دارد؟

ميزان خنكي آب مي‌تواند در رفع علائم تشنگي موثر باشد. يكي از وظايف آب تنظيم دماي بدن است. زماني كه فرد دچار كم آبي مي‌شود، بالطبع دماي بدن نيز دچار تغييراتي شده و علائم نسبت به كم آبي شديدتر مي‌شود. زماني كه آب خنك همراه با يخ مصرف مي‌شود چون دماي بدن را به‌خصوص در قسمت فوقاني دستگاه گوارش براي مدت كوتاهي پايين مي‌آورد، احساس لذت‌بخش‌تري دارد ولي اين موضوع ربطي به نياز سلول‌هاي بدن به آب ندارد. به هرحال بدن به مقدار معيني آب نياز دارد و دماي آن آب اهميت چنداني ندارد مگر در حالت گرمازدگي. در گرمازدگي كه فرد دچار بي‌حالي مي‌شود يكي از درمان‌ها غوطه‌ور كردن فرد در يخ است اما در حالت رفع تشنگي نوشيدن آب‌يخ مزيتي از لحاظ سلامت بر نوشيدن آب با دماي معمولي ندارد. حتي در مواردي ممكن است شوك حرارتي نيز به فرد وارد شود.